Paradise Papers leggen zoveelste vinger op de wond - ACLVB herhaalt pleidooi voor meer rechtvaardige fiscaliteit
Na eerdere ophefmakende gegevenslekken zoals Lux Leaks, Swiss Leaks, Bahamas Leaks en de Panama Papers leverde internationale onderzoeksjournalistiek nu de Paradise Papers op. Weerom wordt blootgelegd hoe onder meer politici en multinationals belastingen omzeilen door constructies in offshore-paradijzen, deze keer op Bermuda.
Anders dan in de Panama Papers gaan de onthullingen ditmaal veelal om belastingontwijking.
Legaal, want nog iets anders dan pure belastingontduiking, en dus door advocaten vlot te verkopen als 'fiscale optimalisatie'. Maar uiteraard vanuit maatschappelijk-ethisch standpunt even verwerpelijk.
Ook ons eigen land is in de Paradise Papers niet onbesproken: de Belgische Maatschappij voor Internationale Investering (BMI), die gecontroleerd wordt door de Belgische overheid en de Nationale Bank van België, blijkt betrokken via een postbusconstructie op de Britse Maagdeneilanden.
Beweren dat er sinds het openbaren van de schandpraktijken niets ondernomen werd tegen fiscale fraude, klopt niet. In grote delen van de wereld, waaronder zeker Europa, wordt zuivere fiscale fraude al behoorlijk lastiger gemaakt en zijn er achterpoorten gesloten.
De OESO en de G20 hebben al jaren een drastisch actieplan om belastingontwijking tegen te gaan. En ook de EU maakt werk van strengere regels. In België zijn er de 130 aanbevelingen in het rapport van de Panamacommissie, de bijzondere Kamercommissie die na de Panama Papers werd opgericht.
Niet dat er niets in beweging gezet wordt dus, maar meer dan een druppel op een hete plaat is het niet. Moedige politieke beslissingen blijven uit.
Michel Maus, professor fiscaliteit aan de VUB, waarschuwt voor symptoombestrijding.
"Dan kan je nog zoveel juridische regels bovenop de bestaande regels leggen, het blijft symptoombestrijding. Er dient een deftig debat te komen over het belastingsysteem. Een systeem zonder uitzonderingen in plaats van fiscale koterijen zou ons veel meer opleveren."
In het kader van zo'n diepgaand debat over het belastingsysteem gaf de ACLVB onlangs alvast een opgemerkte voorzet. Met ons voorstel van de progressieve dual income tax stellen we een ernstig alternatief voor, dat wel degelijk realiseerbaar is. Het zou bijdragen tot een eerlijker maatschappij waarin de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
Duidelijk is dat de strijd tegen fiscale constructies zoals in de Paradise Papers internationaal dient gevoerd.
De Franse Gabriel Zucman, hoogleraar economie, pleit voor een wereldwijd financieel kadaster, gekoppeld aan een automatische uitwisseling van informatie en een mondiale vermogensbelasting.
"Een globaal financieel kadaster zou de financiële geheimdoenerij een fatale slag toebrengen. Het zou ook onschatbare informatie leveren over de verdeling van de rijkdom, en zonder die informatie is een sereen debat over het overheidsbeleid heel moeilijk."