Een brede coalitie van Belgische middenveldorganisaties heeft zich vandaag uitgesproken tegen de trans-Atlantische handels- en investeringsakkoorden (TTIP met de VS en CETA met Canada) in hun huidige vorm. Zij vraagt de opschorting van de onderhandelingen op basis van het huidige onderhandelingsmandaat.
Vakbonden, mutualiteiten, consumentenorganisaties, milieu- en ontwikkelingsorganisaties uit beide landsdelen spreken zich vandaag eensgezind uit: de trans-Atlantische akkoorden houden teveel risico in voor de arbeidsrechten, de gezondheidszorg, de consumentenbescherming, het milieu en de democratische besluitvorming. TTIP heeft ook een negatieve impact op de handel vanuit de ontwikkelingslanden. De aangekondigde economische voordelen zijn verre van zeker. Gedegen studies verwachten zelfs eerder jobverlies.
Voor Ivo Mechels, directeur bij Test-Aankoop, is het essentieel dat de hoge mate van consumentenbescherming, die er momenteel op vele vlakken in de EU bestaat niet wordt aangetast. “Eén sprekend voorbeeld: in de EU mogen in cosmetica meer dan 1300 scheikundige stoffen niet worden gebruikt, in de VS zijn dit er maar 11. Wie gelooft dat deze kloof ooit kan overbrugd worden zonder aantasting van de EU-normen is naïef."
Jean Hermesse, secretaris-generaal bij de ‘Landsbond der Christelijke Mutualiteiten’ en woordvoerder van het ‘Nationaal Intermutualistisch College’, vraagt in naam van alle Belgische mutualiteiten dat publieke diensten en diensten van algemeen belang, in het bijzonder de ziekteverzekering en de gezondheidszorgdiensten, uitgesloten worden van het handelsakkoord. “In het geneesmiddelenbeleid moet het belang van de patiënt centraal staan en we vragen absolute garanties voor het respecteren van het gezondheids- en preventiebeleid. Alleen dat kan de toegang tot een betaalbare kwalitatieve gezondheidszorg voor iedereen garanderen.”
De vakbonden zijn verontrust over de impact op de tewerkstelling. “Meerdere studies spreken de positieve effecten tegen op de groei en de tewerkstelling die de Commissie heeft beloofd. België kan bij de verliezers behoren. Sommige studies voorzien voor ons land een netto verlies van tienduizenden jobs en een verlies van 4.800 euro per tewerkgestelde tussen nu en 2025. Bovendien plaatst TTIP Europese en Amerikaanse arbeiders in een meer diepgaande vrijhandelszone met meer concurrentie”, stelt Philippe Van Muylder (FGTB).
“Voor de Noord-Zuidbeweging zijn er meerdere problemen met deze akkoorden”, zegt 11.11.11 directeur Bogdan Vanden Berghe: “Allereerst is er het externe arbitragesysteem ISDS, dat al meermaals gebruikt werd om regelgeving in ontwikkelingslanden onder druk te zetten. Dit systeem tot de wereldwijde norm maken is geen goede zaak voor duurzame ontwikkeling. We maken ons ook zorgen over het weinig democratische karakter van het handelsbeleid. Er gebeurt te veel achter de schermen. En tenslotte is er de economische impact op ontwikkelingslanden. Voor een – nog niet bewezen - Europese winst van amper 0,05% kan TTIP in sommige Afrikaanse landen zorgen voor een daling van het inkomen tot 7%.”
Ook Vera Dua, voorzitter van BBL maakt zich zorgen: “TTIP gaat niet alleen over handel, het is een regelrechte aanval op het milieu. Het verdrag betekent de onvermijdelijke verlaging van onze milieunormen, terwijl Europa nu juist moet inzetten op maximale bescherming van onze leefomgeving en van de volksgezondheid en volop moet gaan voor vergroening van de economie. Het is dan ook geen goed teken dat de Europese Commissie de Amerikanen nu al probeert te paaien met minder strenge regels voor de zeer vervuilende brandstof uit teerzand.”
Gezien de vele schaduwzijden vraagt het middenveld de opschorting van de TTIP-onderhandelingen op basis van het huidige mandaat. De onderhandelingen mogen maar hervat worden binnen duidelijke krijtlijnen zoals de uitsluiting van de investeerder-staat geschillenregeling (ISDS).
Onze organisaties willen ook een eerste duidelijk politiek signaal: de verwerping van CETA. Wij vragen onze politieke besluitvormers om de ondertekening en de ratificatie van dit handels- en investeringsakkoord met Canada te weigeren. Dit akkoord kan inderdaad al voor het einde van het jaar worden voorgelegd aan de regeringen en parlementen.