Een kiezer kan een lijststem geven wanneer hij of zij akkoord gaat met de volgorde van de kandidaten, of kan voorkeurstemmen geven door de bolletjes bij een of meer specifieke kandidaten in te kleuren. Op één stembiljet stemmen voor (kandidaten van) verschillende lijsten mag niet. Krabbelen op je stembiljet evenmin.
Hoe geldig stemmen? Een stem is geldig als je die uitbrengt bovenaan een lijst (lijststem) of wanneer je het bolletje bij een of meer kandidaten van eenzelfde lijst inkleurt (naamstemmen). Stem niet voor meer kandidaten dan er mandaten te begeven zijn. Doe je dat toch, dan zullen de stemmen beschouwd worden als een lijststem. Als je zowel een lijststem geeft als naamstemmen, wordt dat beschouwd als een lijststem.
Ongeldig stembiljet
Een stembiljet wordt in een aantal gevallen als ongeldig beschouwd.
Onder meer indien er gepanacheerd wordt: je mag niet stemmen voor verschillende lijsten of voor kandidaten van verschillende lijsten. Je mag dus op een stembiljet niet stemmen voor een ACLVB-kandidaat én een kandidaat van een andere vakbond.
Een stem is evenmin geldig wanneer je een ander stembiljet gebruikt dan hetgeen je ontvangen hebt.
Ook ongeldig: de stembiljetten waarvan de vorm of de afmetingen werden gewijzigd, of die herkenbaar zijn doordat er bv. op getekend of gekrabbeld is, of doordat er commentaar werd bijgeschreven.
Onthoud dus dat zolang je je beperkt tot een lijststem of tot een of meer stemmen binnen eenzelfde lijst, je stem meetelt!
Stembiljetten per brief die te laat binnenkomen, dus na het afsluiten van de stemming of na maximaal 5 kalenderdagen na de stemming wanneer over dat laatste een akkoord in de onderneming bestaat, zijn niet geldig.
Je kan slechts één keer stemmen. Als je gaat stemmen in het stemlokaal in je bedrijf, dan telt je stemverrichting per brief niet.
Op tijd
De getuigen aangeduid door de vakbonden zullen toezien op het goede verloop van de verkiezingen.
Bij het stemmen per brief is het belangrijk dat de stembiljetten op tijd teruggezonden worden. Stembiljetten per brief die te laat binnenkomen, dus na het afsluiten van de stemming of na maximaal 5 kalenderdagen na de stemming wanneer over dat laatste een akkoord bestaat, zijn zoals gezegd niet geldig. Hou dus goed rekening met de vervaldata en ook met mogelijke vertragingen bij de post! Kandidaten kunnen ook de stembiljetten bij hun collega’s ophalen en die tijdig aan de werkgever bezorgen.
Op tijd starten
Omwille van de coronacrisis zal er meer per brief gestemd worden. Het is inderdaad beter om het aantal contacten te beperken. Daarom hebben we onze kandidaten stellig aangeraden om er bij hun werkgever op aan te dringen de procedure voor het stemmen per brief zo snel mogelijk in gang te zetten. De briefwisseling moest 10 dagen voor de effectieve verkiezingsdag in het bedrijf verzonden zijn. De stembiljetten die niet op tijd arriveren, zijn niet geldig. De termijn is zeer kort en bij de post vallen regelmatig vertragingen voor.
Stemmen per brief
Concreet ontvang je een grote omslag met daarin:
- briefwisseling omtrent de richtlijnen die je moet naleven
- 2 witte omslagen
- 2 gefrankeerde omslagen
- 2 stembiljetten: 1 voor de OR en 1 voor het CPBW
Maak je keuze, doe de stembiljetten in de witte omslagen en kleef die dicht.
Doe de witte omslagen in de gefrankeerde omslagen: dus het stembiljet voor de OR in de omslag voor de OR, en het stembiljet voor het CPBW in de omslag voor het CPBW.
Voeg nog je coördinaten toe op de omslag zodat het stembureau kan nagaan of je gestemd hebt, zonder dat het kan zien voor wie je stemde. Vergeet evenmin je handtekening toe te voegen op de daartoe voorziene plaats op de omslag.
De zending kan met de post verstuurd worden of rechtstreeks aan je werkgever bezorgd worden. Zo kunnen ook de kandidaten de ingevulde stembiljetten (onder omslagen) inzamelen, uiteraard met naleving van de geldende covid-preventiemaatregelen.
Elektronisch stemmen
Steeds meer ondernemingen opteren voor elektronisch stemmen. Het kan georganiseerd worden op de werkpost (via een computer die de werkgever ter beschikking stelt), maar ook in een fysiek stemlokaal (zoals bij de politieke verkiezingen) of thuis, wat praktisch is, nu veel werknemers telewerken.
Er zijn 5 erkende softwareleveranciers en je werkgever dient voorafgaand in een opleiding over elektronisch stemmen te voorzien.
Het grote voordeel van elektronisch stemmen is dat je er niet ongeldig mee kan stemmen en dat het resultaat van de verkiezingen onmiddellijk zichtbaar is. Het vervelende is misschien dat sommige kiezers kunnen vergeten te stemmen … dus help je collega’s eraan herinneren. Elke stem telt en elke stem kan het verschil maken!
Stembureau zonder publiciteit
Als de verkiezingen fysiek georganiseerd worden in je onderneming, mogen de kandidaten geen campagne voeren in het stembureau. Ze moeten neutraal overkomen. Dus geen vakbondsjas, geen affiches, geen uitdeling van balpennen, geen mondmasker van de vakbond. Daarentegen mogen ze bv. wel blauwe kledij dragen en zo blijk geven van hun syndicale voorkeur. Alle onregelmatigheden van die (en andere) aard moeten gesignaleerd worden en opgenomen worden in het proces-verbaal. Dat is zeer belangrijk om eventueel later beroep aan te tekenen tegen de verkiezingsresultaten. De kandidaten hebben volkomen het recht om buiten het stembureau campagne te voeren.
Heb je twijfels over iets? Vraag zeker raad aan je bestendig secretaris bij ACLVB.