Nieuwe ontwikkelingen in de hervorming van het kunstenaarsstatuut
Als je deel uitmaakt van de culturele en artistieke sector, ben je waarschijnlijk al op de hoogte dat een hervorming van het zogenaamde "kunstenaarsstatuut" werd voorbereid. Deze hervorming was reeds aangekondigd in het regeringsakkoord van Vivaldi en begint nu vorm te krijgen.
De sociale partners in de NAR werden reeds eind 2021 over deze kwestie geraadpleegd en hebben in december 2021 een unaniem advies 2.257 uitgebracht. Op dat moment hadden we echter alleen een hervormingsvoorstel van een werkgroep, zonder veel concrete details over de effectieve uitwerking, maar dit voorstel werd niet door de hele regering gesteund.
Ditmaal werd een advies verleend op basis concrete wetteksten en hebben we dus een concreter beeld van de inhoud van deze hervorming. Deze ontwerpteksten hebben betrekking op de volgende elementen:
De hervorming van de Commissie Kunstenaars tot de Kunstwerkcommissie
Deze hervorming voorziet in een uitgebreide rol voor deze nieuwe Commissie. De belangrijkste opdracht is de aflevering van het kunstwerkattest, dat in de plaats komt van het " Kunstenaarsvisum". Met de hervorming wordt beoogd dit attest als universeel voor de verschillende administraties te maken en aldus te voorkomen dat de regels van administratie tot administratie verschillend worden geïnterpreteerd.
Een van de voorwaarden voor het verkrijgen van dit kunstwerkattest is het leveren van een artistieke bijdrage aan een artistieke creatie of uitvoering. Er moet ook worden aangetoond dat er voldoende professionele praktijk in de kunsten is. Een van de nieuwigheden van deze hervorming is dat zij voorziet in de uitbreiding van het statuut tot technische en ondersteunende profielen, op voorwaarde dat zij een artistieke bijdrage leveren. Voortaan spreken we dan ook over ‘Kunstwerkers’.
De hervorming van de kleine vergoedingsregeling (KVR) in de richting van de toelage voor amateurkunsten
Tot nu toe was een kunstenaarskaart vereist om artistieke prestaties op amateurbasis te verrichten in het kader van de KVR. Deze hervorming voorziet in de afschaffing ervan. De registratie van prestaties valt voortaan onder de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever en niet meer onder die van de uitvoerder. Deze regeling zal niet langer beperkt zijn tot de uitvoerende kunstenaar, maar tot de opdrachtgever en de aard van de prestaties. Een van de doelstellingen is een eind te maken aan het misbruik van de KVR-regeling en het gebruik van deze regeling voor artistieke amateurpraktijken te beperken.
Aanpassing van de specifieke regels inzake werkloosheid
Er zijn ook nieuwe regels gepland voor de toegang tot werkloosheid voor kunstwerkers. Het aangekondigde doel is deze werkers een adequate sociale bescherming te bieden die rekening houdt met het specifieke karakter van hun activiteiten, het feit dat zij onzichtbaar werk verrichten, de periodiciteit van de inkomens en de uitkeringen en tot slot de bijzondere arbeidsomstandigheden. De nieuwe regeling versoepelt de regels voor de toegang tot werkloosheid, maar verscherpt de voorwaarden voor hernieuwing. Bovendien worden de cumulatieregels, om bijvoorbeeld inkomsten uit auteursrechten te combineren met een uitkering, versoepeld.
Deze elementen zijn enkele van de punten van de eerste fase van de door de regering voorgenomen brede hervorming. In hun advies hebben de sociale partners de teksten bestudeerd en een aantal kritische opmerkingen gemaakt, die u in het hier beschikbare advies kunt vinden.
Hoewel de ACLVB van mening is dat een hervorming noodzakelijk is om de kunstwerkers voldoende bescherming te bieden, betreuren wij, samen met alle sociale partners, het gebrek aan overleg met de sociale partners bij de uitwerking van het voorstel. Wij benadrukken tevens dat niet over het hoofd mag worden gezien dat deze sector steeds weer met onderfinanciering te kampen heeft en dat het belangrijk is ervoor te zorgen dat het werk in de kunstsector naar behoren wordt beloond, met name door rekening te houden met het onzichtbare werk dat wordt geleverd. ACLVB blijft streven voor meer duurzame en volwaardige contracten om de werkzekerheid te verstevigen.