Zuid-Afrika - Programma's 2017-2021 en 2015-2016
Op deze pagina:
COSATU
Sinds 2012 is COSATU een nieuwe partner voor ACLVB/BIS voor het komende meerjarenprogramma 2012-2014. COSATU heeft een ledenaantal van ongeveer 2 miljoen en 21 geaffilieerde vakbonden (waaronder onze huidige Zuid-Afrikaanse partner SACCAWU sinds 2008). Officieel bestaat COSATU in haar huidige vorm sinds 1985, maar heeft haar wortels in de eerste vakbonden die zwarte mensen in Zuid-Afrika organiseerde in 1917.
Doel van het partnerschap
Als grootste vakbondsfederatie van Zuid-Afrika, en tweede grootste in Afrika, vertegenwoordigt COSATU een heel belangrijke macht als sociale partner. Zowel de internationale als de bilaterale ontmoetingen tonen dat van COSATU verwacht wordt een sleutelrol te gaan vervullen binnen de internationale vakbeweging. Gezien de noden van de partner, en ter aansluiting bij de internationale trend tot meer bevordering van zuid-zuid samenwerking, heeft ACLVB/BIS besloten om een aantal stappen te zetten om een piloot programma met COSATU uit te werken.
De specifieke doelstelling van het programma voor COSATU in Zuid-Afrika luidt: “De interne capaciteit van COSATU is versterkt, om de Zuid-Zuid samenwerking binnen de Afrikaanse vakbondsbeweging meer coherent te maken.” Als COSATU het verschil wenst te maken in een coherente zuid-zuid samenwerking in de regio moet ten eerste COSATU’s eigen interne capaciteit versterkt worden om haar rol op te nemen.
Ter bereiking van de doelstelling werken wij op drie tussentijdse resultaten:
- COSATU beschikt over een internationaal beleidsraamwerk document om een coherente zuid-zuid samenwerking te promoten
- Internationale relatie vakbondsafgevaardigden en shopstewards maken gebruik van de richtlijnen omtrent internationale relaties
- Gemeenschappelijke uitwisseling en kennisoverdracht zijn ontwikkeld om zuid-zuid samenwerking beter te begrijpen
Indien de vakbonden van Zuidelijk-Afrika hun rol ten aanzien van de 3 bovengenoemde kerntaken kunnen opnemen, en zo de werkomstandigheden en arbeidsvoorwaarden van hun leden kunnen verbeteren, kunnen zij bijdragen tot de armoedebestrijding in de ganse regio.
Concrete activiteiten voor het 3 jaren programma sluiten in:
Internationale beleidsconferentie ter bevordering van zuid-zuid samenwerking
- De opstelling van een officieel beleidsdocument over de interne richtlijnen en werkwijzen voor COSATU’s vakbondsrelaties/programma’s/campagnes op internationale en interregionale niveau is als eerste prioriteit vastgesteld.
- Naast het beleidsdocument zal de stuurgroep een mapping maken van de interregionale werking van alle 21 COSATU affiliaties. De uitkomst van deze mapping zal worden gecommuniceerd aan ITUC-Afrika en de TUDCN in hun oproep om een beter gecoördineerde aanpak van solidariteitsacties te verwezenlijken. Deze link naar ITUC-Africa geeft ook een multiplicator effect aan het programma.
-
In samenwerking met het educatie departement van COSATU, zal men instaan voor de ontwikkeling van vormingsmateriaal:
- een handboek dat bedoeld is voor de shopstewards van de 21 COSATU affiliaties om hen te helpen in hun werk rond internationale en interregionale syndicale solidariteitsacties
- een gids voor de internationale relatie medewerkers van de 21 COSATU affiliaties om hen te helpen hun eigen beleid af te stemmen op die van de federatie
- Er zal een eerste opleidingssessie gepland worden om de handleidingen te testen met de leden van de Internationale Relationship Comité.
- Zij zal een campagne ontwikkelen over promotie van zuid-zuid samenwerking voor de vakbeweging in Zuidelijk Afrika. De campagne zal specifiek gericht zijn op deelname van vrouwen en jonge mensen. Het doel van de campagne is om niet enkel het brede publiek maar ook de vakbondsleden bewust te maken van de syndicale problematiek in zuidelijk Afrika.
- Aangezien COSATU zich niet kan baseren op een bestaand model om te weten hoe ze een coherente zuid-zuid beleid moet plannen, creëren, implementeren en opvolgen, moeten een aantal beste praktijkvoorbeelden van bestaande modellen bestudeerd worden.
- Hiernaast heeft COSATU hulp nodig omtrent het meten, monitoren en evalueren van dit proces.
De opgedane kennis wordt ook doorgeven aan ITUC-Afrika en de TUDCN.
SACCAWU (South African Commercial, Catering and Allied Workers)
SACCAWU heeft een nationaal ledenaantal van ongeveer 150.000, en is geaffilieerd met de Zuid-Afrikaanse vakbondsfederatie COSATU.
Doel van het partnerschap
In de komende 3 jaar zetten de vzw BIS en ACLVB haar partnerwerking met de Zuid-Afrikaanse vakbond SACCAWU voort. Wij richten de samenwerking op collectief onderhandeling met als doel om 150.000 werknemers, waarvan 45% vrouwelijk, in de Zuid-Afrikaanse groot- en kleinhandel sector te laten profiteren van gestandaardiseerde werkcondities en sociale voordelen.
Indien werkers in de groot- en kleinhandelsector een uniforme collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) aan het einde van 2014 kunnen bekomen, draagt dit bij tot een meer rechtvaardige verdeling van inkomen, dus een directe bestrijding van armoede en wegwerking van ongelijkheid en onrechtvaardigheid in de sector. Goed onderhandelde CAO’s bieden een concreet uitzicht op waardig werk voor de werknemers uit de sector.
Ter bereiking van de doelstelling werken wij op vier tussentijdse resultaten:
- SACCAWU’s interne onderhandelingsstructuur is aangepast zodat het gecentraliseerde onderhandelingen kan faciliteren.
- Een gecentraliseerd onderhandelingsforum consolideert de huidige werknemers uit de grote bedrijven werkzaam op nationaal niveau in een Sectoraal Akkoord.
- SACCAWU versterkt haar nationale representativiteit in de groot- en kleinhandelsector door middel van een ledengroei met 2.5% per jaar, waarvan 45% vrouwelijk.
- Gemeenschappelijke uitwisseling en kennisoverdracht zijn ontwikkeld om gecentraliseerd collectief onderhandelen beter te begrijpen.
Concrete activiteiten voor het 3 jaren programma sluiten in:
- Nieuw organigram opstellen om de onderhandelingsstructuur voor te stellen aan alle interne structuren van SACCAWU en aan de externe onderhandelingspartijen
- Afbouw en reorganiseren van het huidige onderhandelingsteam
- Opleiding van de vakbondonderhandelaars met focus op versterking van vrouwelijke onderhandelaars
- Bestuderen van beste praktijk modellen rond gecentraliseerde onderhandeling om goede structuur en werkwijze te implementeren
- een model opstellen voor een “sectoraal akkoord” ter vervanging van de huidige “company relationship agreements”.
- een agenda opstellen met gezamenlijk prioriteiten, gebaseerd op de 10 minimum agenda items van de 2007 SACCAWU ‘Centralized Bargaining Conference’.
- 3 items van bovengenoemde agenda in een sectoraal akkoord inschrijven, met focus op één gender gerelateerd item.
- lobbyen bij de overheid om de huidige wetgeving aan te passen, om de realiteit van de groot & kleinhandel sector beter te weerspiegelen.
- opleidingsacties organiseren om de kennisoverdracht rond ledengroei van het West Kaap model te valideren.
- leden database management invoeren dat het nationaal niveau linkt met het regionale niveau.
- Aangezien SACCAWU zich niet kan baseren op een bestaand model om te weten hoe ze een gecentraliseerd onderhandelingssysteem moeten plannen, creëren, implementeren en opvolgen, moeten een aantal beste praktijkvoorbeelden van bestaande modellen bestudeerd worden.
- Hiernaast heeft SACCAWU hulp nodig bij het meten, monitoren en evalueren van dit proces.
Programma 2017-2021
De sociale dialoog verandert het leven van kwetsbare werknemers!
Het vzw BIS programma 2017-2021 heeft in alle partnerlanden tot doel: “de vakbondspartners te versterken zodat ze in staat zijn om via de sociale dialoog bij te dragen tot gunstigere werkomstandigheden voor kwetsbare werknemers in de informele en formele economie, met de focus op vrouwen en jongeren.”
Haar partnerorganisaties in Zuid-Afrika, met name COSATU en SACCAWU moeten nu, in tegenstelling tot de vorige meerjarenprogramma’s, gezamenlijk bijdragen tot het behalen van de specifieke doelstellingen. Hiervoor werken ze over een periode van 5 jaar naar volgende 3 resultaten toe:
- versterking van onderhandelingscapaciteiten
- verhoging van representativiteit, organisatieopbouw en financiële autonomie
-
versterking van capaciteiten voor lobbywerk en politieke acties op nationaal, continentaal en internationaal niveau
Nationaal Minimumloon!
COSATU, als grootste vakbondsorganisatie in Zuid-Afrika, met 1,8 miljoen leden en 21 ledenorganisaties, speelt een leidende rol in de onderhandelingen op nationaal niveau via de sociale dialoogstructuren om de behoeften van de kwetsbare werknemers op de onderhandelingsagenda te plaatsen. COSATU voert een vakbondscampagne waarbij geijverd wordt voor een nationaal minimumloon. Dit brengt de werknemers een stap dichter bij een leefbaar loon. Dit kadert niet enkel in het Waardig Werkprogramma voor Zuid-Afrika van de Internationale Arbeidsorganisatie, maar ook in de IAO-aanbeveling nr. 204 die streeft naar het omvormen van de informele economie naar de formele economie.
Strijd tegen informele arbeid in de hotel/horecasector!
SACCAWU als een van de 21 ledenorganisaties van COSATU met 167.000 leden, speelt een belangrijke rol in het aanbieden van een uitgebreid pakket aan kennis aan haar leden-werknemers tewerkgesteld in de verschillende sectoren. Bedoeling is de arbeidsomstandigheden van de kwetsbare werknemers te verbeteren. Daarom investeert SACCAWU in opleidingen om goede onderhandelaars te verkrijgen – met het accent op vrouwen en jongeren – zodat die de werknemers beter kunnen vertegenwoordigen en verdedigen. SACCAWU wil haar representativiteit voornamelijk versterken in de hotel/horeca-sector. Hier is het immers hard nodig meer sociale voordelen te bekomen voor bepaalde werknemerscategorieën (bvb de deeltijds werkenden) d.m.v. een versterkte sociale dialoog. SACCAWU zal samen met COSATU en andere sociale bewegingsorganisaties lobbyen om een nationaal minimumloon voor alle Zuid-Afrikaanse werknemers te verkrijgen.
In beide programma’s wordt aandacht besteed aan de volgende thema’s: gendergelijkheid, betrokkenheid van jonge syndicalisten, groene jobs in een veranderende arbeidswereld.
Programma 2015-2016
In Zuid-Afrika blijven wij werken voort met COSATU en SACCAWU als partnerorganisaties voor het periode 2015-2016.
Tijdens het lopende programma met COSATU ligt de nadruk vooral om de jaren 2015-2016 te gebruiken om de ervaring zoals opgedaan in de voorgaande programma te consolideren en te verduurzamen door de aandacht te vestigen op: ten eerste hoe COSATU de interventie zoals ontwikkeld en uitgebouwd in de periode 2012-2014 actueel en up-to-date gaat houden, met de opgedane kennis waar hun internationale dienst nu over beschikt. Ten tweede een zeer concrete zuid-zuid samenwerkingsactie uit te voeren met één van de bestaande vzw BIS partnerorganisaties in Afrika ter bevordering van kennisdeling rond het organiseren van werkers uit de informele economie.
Tijdens het lopende programma met SACCAWU ligt de nadruk vooral om de jaren 2015-2016 te gebruiken om een maximaal aantal nationaal/grote bedrijven bij het sociaal overleg te betrekken en de nodige stappen zetten om in de komende fase aan SACCAWU de fundamenten te bieden om hun organisatie voor te bereiden voor, ten eerste een wettelijk gereguleerde onderhandelingsraad met juridische macht te creëren, en ten tweede de middelgrote bedrijven bij het gecentraliseerde onderhandelingsproces te betrekken. Voor het programma 2015/2016 willen wij een verdere 100.000 werknemers bereiken om meer gelijke werkomstandigheden te bekomen.
In het programma met SACCAWU voorzien wij ook extra aandacht voor kwetsbare werknemers (o.a. de vrouwelijke, parttime werkers). Ook verhoogt SACCAWU haar inzet om i.p.v 45%, nu 50% vrouwelijke werknemers te bereiken.
Verder willen wij de periode 2015-2016 steeds gebruiken om de 2 programma’s van COSATU en SACCAWU dichter naar elkaar te laten groeien om meer complementariteit in de Zuid-Afrikaanse programma te creëren.