75 jaar sociale zekerheid
Op deze pagina:
Onze unieke sociale zekerheid, gebaseerd op wederzijdse hulp en solidariteit, zoals we die nu kennen is uiteraard niet plots ontstaan. De basis is al in 1944 ontstaan. Maar meer dan ooit lijkt het debat op de agenda te staan. Er gaan meer en meer stemmen op om de bescherming af te bouwen. We mogen in België trots zijn op ons systeem dat een stevig vangnet geeft voor de mensen en zo armoede kan bestrijden. We genieten hier een veel betere bescherming dan in veel andere landen.
Toch kunnen we niet ontkennen dat de wereld veel is veranderd in de laatste decennia. Een onderbouwd debat lijkt zeker op zijn plaats op deze verjaardag. De sociale zekerheid is er dan ook voor iedereen, ook voor jullie. En we moeten zorgen dat dit in de toekomst ook zo zal en kan blijven. Het betreft ook jouw zekerheid, waarom dan van de kant toekijken? Wat is jouw visie?
Ook jij draagt bij?
Je hebt het misschien al gemerkt dat je bij jouw studentenwerk niet alles gewoon in de pocket krijgt.
Er wordt een stukje bijdragen ingehouden op jouw loon (2,71%). Deze inhouding is minder dan een gewone werknemer (13,07%), op voorwaarde dat je de maximale uren van 475 per kalenderjaar respecteert.
Studenten die meer dan 475 uren werken, betalen evenveel bijdragen als een gewone werknemer. Dan wordt je werkstudent in plaats van jobstudent.
Solidariteit is een belangrijk begrip binnen de sociale zekerheid. Het systeem is enkel betaalbaar als iedereen bijdraagt in verhouding tot hun loon.
Gezondheidszorg
Een goede gezondheid is het kostbaarste bezit. Letterlijk en figuurlijk want ziekte brengt heel wat kosten met zich mee. Een doktersbezoek kost al snel 30 euro. Wanneer een gespecialiseerde arts of medische onderzoek nodig is, lopen de bedragen al snel veel hoger op. Bovendien moet iemand die ziek is vaak dure medicatie nemen.
Voor heel wat mensen zou het onhoudbaar zijn om telkens deze sommen op te hoesten. Door de terugbetaling via de mutualiteit wordt je van de (hoge) kosten verlost. Zo proberen we bijvoorbeeld te vermijden dat iemand zijn doktersbezoek moet uitstellen. Iedereen heeft toch recht op goede gezondheidszorg?
Vakantie
In België hebben alle werknemers recht op betaalde vakantie.
De vakantiedagen worden berekend op het aantal maanden dat je in het voorgaande jaar hebt gewerkt. Na een volledig jaar werken, heeft een werknemer recht op 4 weken betaalde vakantie. Een bediende krijgt het maandloon gewoon doorbetaald wanneer die vakantie neemt. Bij een arbeider zal de vakantiekas deze dagen betalen.
Werkloosheid
Een carrière duurt wel even. In die tijd kan het gebeuren dat je buiten jouw eigen wil om werkloos wordt. Wie ondertussen ingeschreven is als werkzoekende en actief werk zoekt, kan een uitkering genieten. Zo kom je niet zonder inkomsten te zitten. Dit noemen we een werkloosheidsuitkering, deze kan je aanvragen bij jouw vakbond (of de hulpkas).
Hoeveel je werkte en verdiende, zal bepalen hoeveel de uitkering bedraagt.
Ben je nog maar net afgestudeerd, dan zal je niet onmiddellijk recht hebben op een werkloosheidsuitkering. Dan is er een wachttijd voorzien, de zogenaamde beroepsinschakelingstijd (momenteel 310 dagen). Het belangrijkste om die wachttijd te laten starten, is zich tijdig inschrijven bij de bevoegde dienst voor arbeidsbemiddeling (VDAB, Forem, Actiris of ADG).
Schoolverlaters & starters
Wanneer je pas begint te werken is er dus nog geen vakantie opgebouwd. Om dit deels op te vangen bestaat er jeugdvakantie. Dit kan je opnemen als je aan een aantal voorwaarden voldoet. Zo kunnen de vakantiedagen die je hebt opgebouwd aangevuld worden tot wel 20 dagen. Voor de periode van jeugdvakantie is een uitkering van de RVA voorzien. De uitbetaling gebeurt gewoonlijk door een vakbond of de hulpkas. Het ACLVB helpt je graag bij je aanvraag!
Ziekte-uitkering
Ziekte kan iedereen overkomen en is geen pretje. Gelukkig kan je in veel gevallen terugvallen op een uitkering via de mutualiteit. Als de voorwaarden voldaan zijn, krijg je dit bedrag tot je weer kan gaan werken. Het is ook mogelijk om een deel van de uitkering te behouden en deeltijds aan de slag te gaan. Zo kunnen mensen terug aan het werk op hun eigen tempo.
Wanneer je voor een werkgever werkt is er eerst meestal een periode van gewaarborgd loon. Dit is de periode dat de werkgever het loon van de zieke werknemer doorbetaalt.
Ben je als arbeider langer dan twee weken ziek, meldt je dan bij jouw mutualiteit. Als bediende hoeft dit pas na één maand ziekte.
Arbeidsongeval & beroepsziekten
Aangezien een groot deel van het leven zich afspeelt op het werk, is een ongeval zeker niet ondenkbaar. We spreken van een arbeidsongeval als het ongeval tijdens en door de uitvoering van het werk werd veroorzaakt. Op de weg van en naar het werk ben je ook verzekerd. Wanneer het om een arbeidsongeval gaat moet de verzekering van de werkgever alle medische kosten dekken en het loonverlies.
Door een lange periode hetzelfde werk te doen, kan zich een aandoening ontwikkelen die het gevolg is van dat werk. Dit noemen we een beroepsziekte. Het is mogelijk hier een vergoeding voor te ontvangen. Zo wordt voor een deel gecompenseerd dat je ziek werd door het uitgevoerde werk.
Sociale bijstand
Werknemers genieten dus al een behoorlijke bescherming. Toch vallen er toch nog steeds mensen uit de boot. Denk bijvoorbeeld aan personen met een aangeboren ernstige handicap. De uitkeringen zijn ook niet altijd voldoende om van te leven. Dan zijn bijpassingen noodzakelijk voor een menswaardig leven. In veel gevallen gaat een OCMW deze uitkeringen betalen (denk hierbij vooral aan het leefloon).
Pensioen
Het pensioen is een verzekering die een inkomen voorziet wanneer je een bepaalde leeftijd bereikt.
In België mag je voorlopig ten laatste op 65 jarige leeftijd een pensioen aanvragen. Tegen 2030 zal dit echter 67 jaar worden. In realiteit werken de Belgen echter niet zo lang. Na een carrière van 45 jaren, heb je sowieso een ‘volledig’ pensioen opgebouwd. En er zijn nog andere mogelijkheden om te genieten van een zogenaamd vervroegd pensioen. Waardoor momenteel de gemiddelde Belg pensioneert op ongeveer 61 jaar.
Hoeveel pensioeninkomen je mag verwachten is niet alleen afhankelijk van jouw statuut (werknemer, ambtenaar of zelfstandige) tijdens jouw carrière maar ook van wat je verdiende. Hoe meer je verdient, hoe meer je namelijk afstaat aan de sociale zekerheid. Het lijkt dus ook logisch dat je daar een hoger pensioen voor krijgt.
