Het zit zowat in het DNA van de Liberale Vakbond: ruimte bieden voor emancipatorisch denken, oude denkkaders durven verlaten, inzetten op verantwoordelijke vrijheid. Ook typerend: liberale syndicalisten erkennen het belang van een competitieve economie, maar beseffen dat die gecorrigeerd moet worden door onder meer sociale en milieumaatregelen.
Als het gaat om duurzame ontwikkeling én de uitdaging van wervelende, grensverleggende initiatieven vindt de ACLVB een perfecte partner in CIFAL. Een gesprek met Peter Wollaert en Jan Moens.
Even situeren
Peter Wollaert is verbonden aan het United Nations Institute for Training and Research (UNITAR), de opleidings- en onderzoeksinstelling van de Verenigde Naties (VN) in Genève, en is Algemeen Directeur van CIFAL, gevestigd te Antwerpen.
CIFAL (voluit Centre International de Formation des Autorités et Leaders) maakt deel uit van het UNITAR-netwerk van 16 internationale opleidingscentra. "De taak van de CIFAL's bestaat erin de resoluties en richtlijnen van de Verenigde Naties - in het bijzonder rond de mensenrechten en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG's, zie verder) - toe te lichten en te laten toepassen in lokale besturen, de bedrijfswereld, kenniscentra, vakbonden en middenveldorganisaties. Dat gebeurt via innovatieve trainingen en expertiseoverdracht aan beleidsmakers en eindverantwoordelijken, in de openbare en private sector en het maatschappelijk middenveld."
Jan Moens is nationaal sectorverantwoordelijke bij ACLVB, onder meer voor het aanvullend paritair comité voor de bedienden, en initiator van de samenwerking met CIFAL.
ACLVB is - als enige Belgische vakbond - partner van UNITAR/CIFAL. Wat is de toegevoegde waarde van het partnership voor ACLVB?
Jan Moens: "Via ons partnerschap bij CIFAL hebben we de kans om over gedegen en betrouwbare info te beschikken, zeker als het gaat om mensenrechten en duurzame ontwikkeling. CIFAL is een neutrale instantie, iedere partner wordt verondersteld dezelfde taal te spreken, omdat het globale referentiekader algemeen is en gelijk voor werkgevers en werknemers."
De ACLVB dient in voornoemde thema's niet meteen zelf de specialist zijn, wel het doorgeefluik, weet Jan Moens. "Die informatie maken we over aan onze leden, militanten, afgevaardigden, onze onderhandelaars op alle overlegniveaus. In samenwerking met onze vormingsinstantie Comé bieden we vormingen aan op maat van een bedrijf of sector. Geïnteresseerde ACLVB-leden moeten weten dat ze voor de brede waaier aan onderwerpen die met duurzaamheid te maken hebben, bij hun eigen vakbond terechtkunnen!”
Door de samenwerking met CIFAL wil ACLVB het thema duurzaamheid verder op de syndicale agenda krijgen ...
"Het is belangrijk dat we daarin van werknemerszijde niet achterblijven. We hebben op dat vlak een dynamische, coöperatieve en/of kritische rol te vervullen ten opzichte van de werkgever."
Peter Wollaert: "CIFAL biedt e-learnings aan aan al zijn partners. Ook het ACLVB-personeel en de leden kunnen zich laten informeren en vormen over hoe men in bedrijven invulling kan geven aan duurzaamheid in al haar aspecten."
CIFAL verstrekt opleidingen aan het VN-personeel en aan iedereen die interesse heeft. "50% daarvan gebeurt online", geeft Peter Wollaert mee. "Gespecialiseerde thema's van de VN worden hertaald, bv. het Klimaatakkoord van Parijs. De opleidingen zijn deels gratis, deels betalend, maar altijd met backoffice, je maakt als leerling namelijk ook oefeningen. De VN werken officieel in 6 talen; als je een opleiding volgt, doe je dat dus soms samen met mensen uit China, Brazilië, enz." Een overzicht van de opleidingen vind je op www.learnatunitar.org
"Dat op zich is al een meerwaarde!", ziet Jan Moens.
Breder draagvlak
In alle charters van de Verenigde Naties is sprake van overleg tussen werkgever en werknemer, over inspraak van werknemers. "De ondersteuning van CIFAL betekent in die zin een extra kans om ons als ernstige, essentiële actor op te stellen ten opzichte van de werkgever, ook in kmo's".
Jan Moens ontwaart nóg toegevoegde waarde in de samenwerking. "Onder onze leden bevindt zich een aanzienlijke groep mensen van wie wij de mening eigenlijk niet genoeg kennen of die wij niet bereiken, werknemers die onder de radar blijven wanneer het gaat om traditioneel syndicale thema's. Andere middenveldorganisaties - denk aan milieuorganisaties, mensenrechtenorganisaties -slagen er blijkbaar in diezelfde mensen wel te bereiken onder de noemer 'duurzaamheid'; via thema's als duurzaamheid verbreden we het draagvlak van de vakbond en gaan we voor een meer integrale benadering, waardoor ons verhaal niet alleen wervender wordt, maar ook inhoudelijk sterker."
SDG's: 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen voor een leefbare wereld
In 2015 gingen alle lidstaten van de Verenigde Naties, dus ook België, akkoord met een ambitieuze 'Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling'. 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen of SDG's (Sustainable Development Goals) zagen het licht, in functie van een wereld vrij van armoede, honger en ziekte, waarin elk individu een vervullend leven kan leiden.
Globaal steunt de Agenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling op 5 pijlers: mens (leven in waardigheid), planeet (de planeet beschermen), voorspoed (een leven dat ontplooiingskansen biedt), vrede (een wereld vrij van angst en geweld) en partnerschap (een vernieuwde mondiale solidariteit).
Samen vormen de doelstellingen één agenda voor een leefbare wereld, een verderzetting van de Millenniumdoelstellingen van de VN, maar dan breder gaand. Van de triple P, beschreven door de Brit John Elkington, werd de agenda namelijk verruimd naar 5 P's: aan people, planet en profit werden 2 P's toegevoegd: peace en partnership. En profit werd hertaald naar prosperity.
"Het gaat om een inclusieve agenda", maakt Peter Wollaert duidelijk. "Het is niet de bedoeling dat aan cherry picking gedaan wordt, dat zou niet correct zijn. Alle thema's zijn met elkaar verbonden."
Iedereen stakeholder
"Zie de SDG's als 'een global vision (de VN overkoepelen liefst 193 lidstaten, waaronder ook ontwikkelingslanden) for local action'. Iedereen moet zich aangesproken voelen en verantwoordelijkheid dragen; niet alleen politici maar ook bedrijven, vakbonden, lokale besturen. Niemand kan zich nog verstoppen", aldus Peter Wollaert. "Werknemers - bijvoorbeeld in de productie - menen soms onterecht dat dit een ver-van-mijn-bed-show is, terwijl ook zij stakeholder zijn!” Iemand die zonnepanelen plaatst bijvoorbeeld, helpt alleen al door het uitvoeren van zijn beroep mee in het aanbieden van duurzame energie.
"Er zitten heel diverse thema’s opgesloten in het concept MVO, alsof die zich buiten de dagdagelijkse werkelijkheid bevinden, terwijl zij er eigenlijk middenin staan. Door de term “duurzaamheid” zelf te gebruiken, benoemen we die thema’s niet concreet genoeg", vindt Jan Moens. "In november van dit jaar organiseren wij namens ACLVB een themadag met sprekers van een bank en andere bedrijven die op het vlak van duurzaam ondernemen al erg ver staan, om aan onze mensen te tonen dat dit niet iets is wat ver van hun bed gebeurt en dat je ook als vakbond je mening kan hebben over onderwerpen als ethisch bedrijfsbestuur, correct omgaan met je klanten, duurzaam aankoopbeleid, mobiliteit, enz. We willen beklemtonen dat werknemers er belang bij hebben dat die dingen goed zitten bij hen op de werkvloer!".
Wollaert: "De agenda 2030 is zeer concreet. Hij laat ons toe om vanuit CIFAL workshops te begeleiden waarbij we aan de hand van een matrix een bedrijf of organisatie doorlichten op 5 niveaus: de visie & richtlijnen, het intern management & de infrastructuur (personeelsbeleid, wagenpark, gebouwen), de producten en diensten, het ketenbeheer en de maatschappelijke initiatieven (wat je bedrijf nog toevoegt aan extra initiatieven, het ondersteunen van goede doelen). We laten de actoren ook nadenken over de facetten van hun bedrijf die een potentiele negatieve impact in zich dragen."
Vast staat dat partnership in deze zeer belangrijk is. "Complexe problemen vragen om samenwerking, het delen van competenties. Werknemers moeten hier niet diagonaal tegenover werkgevers staan. De SDG's vormen een reusachtige uitdaging die we tezamen zullen moeten aangaan!", besluit Jan Moens.
Meer info
Informatie over duurzaamheid, de SDG's en hoe ermee aan de slag te gaan, is terug te vinden op de website van CIFAL : cifal-flanders.org.
Iets voor bij jou op de werkvloer? Vragen? Contacteer Jan Moens bij ACLVB op jan.moens@aclvb.be.