Beschikbaarheid oudere werknemers : vakbonden adviseren negatief over aangepaste beschikbaarheid

Op 11 maart vroeg de volledige Groep van 10 aan de regering meer duidelijkheid over haar aanpassingen op het akkoord van de sociale partners over beschikbaarheid van SWT-ers en oudere werklozen. Deze ochtend bleek dat op verschillende essentiële punten de ontwerp KB’s die ter advies voorgelegd zijn aan het beheerscomité van de RVA sterk afwijken van het unaniem akkoord van de Groep van 10.  Bovendien blijven antwoorden op onze fundamentele bezwaren ook uit.

Passieve beschikbaarheid

Daar waar de sociale partners enkel een passieve beschikbaarheid voorzagen ( = geen geschikt werk weigeren), voorziet de regering ‘aangepaste beschikbaarheid’.

De gewestelijke bemiddelingsdiensten zullen binnen de zes maanden een individueel actieplan moeten aanbieden, dat kan bestaan uit een opleiding, een begeleiding bij het zoeken naar werk of elke andere maatregel die de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt verhoogt. Eén jaar na de start van het actieplan wordt geëvalueerd. Wie niet positief meewerkt, krijgt een sanctie. Dit zal opnieuw voor veel verwarring op de werkvloer zorgen.

Mensen die na 31 december 2014 in opzeg worden gezet voor SWT of werkloos werden weten nog altijd niet waar ze aan toe zijn. Bovendien kan de invulling van de notie ‘aangepaste beschikbaarheid’ verschillen van gewest tot gewest. Wat tot onbeheersbare situaties zal leiden in ondernemingen met werknemers uit verschillende gewesten of met zetels in verschillende gewesten. Kunnen de bemiddelingsdiensten bovendien garanderen dat deze mensen een fatsoenlijke “ aangepaste” begeleiding gaan krijgen?

Zware beroepen en lange loopbanen

Mensen met een zwaar beroep (ploegen, nachtarbeid, bouw) of met een loopbaan van 40 jaar kunnen nog op 58 jaar op brugpensioen. De Groep van 10 voorzag dat zij slechts passief beschikbaar moesten blijven tot 60 jaar. Enkel wanneer toekomstige cao’s een hogere leeftijd voor het SWT zouden vast leggen, zou ook de leeftijd van beschikbaarheid stijgen. De KB’s voorzien echter nu al een dubbel zo lange periode van “aangepaste” beschikbaarheid vanaf 2017, tot 62 jaar.

Collectief ontslag

Tegengesteld aan eerdere garanties van de regering zullen volgens de teksten van de ontwerp KB’s sommige werknemers die het slachtoffer waren van een collectief ontslag aangekondigd voor 9 oktober 2014 niet ontsnappen aan de nieuwe regels van beschikbaarheid.

De mensen van Ford Genk, Arcelor Mittal, Caterpillar e.a. die op het einde van hun opzegperiode nog geen 58 jaar waren of 38 loopbaanjaren hadden, zullen onder de nieuwe regels vallen en tot 60 jaar of langer “aangepast” beschikbaar moeten blijven. Vakbonden en werkgevers vragen vanuit het beheerscomité van de RVA gezamenlijk aan de regering om dit alsnog recht te zetten in de teksten.

In tegenspraak met het akkoord van de G10  is ook dat het KB de sociale partners verplicht om in de volgende kader cao’s een tijdspad te voorzien dat de leeftijd van “aangepaste” beschikbaarheid voor bedrijven in moeilijkheden of herstructurering optrekt tot 65 jaar of 43 loopbaanjaren tegen 31/12/2019.

Kliksysteem

Werknemers die vroeger al in SWT hadden kunnen gaan, maar verkozen om te blijven werken mits hun rechten vast te klikken, zouden vrijgesteld worden van beschikbaarheid. Maar moeten nu vast stellen dat ze met deze reglementering beschikbaar zullen moeten blijven tot 65 jaar (tenzij 43 jaar loopbaan). Langer werken wordt dus niet beloond maar zelfs bestraft.

Wij veroordelen deze inbreuken op het sociaal overleg. Bovendien is ook op onze fundamentele bezwaren geen enkel antwoord gekomen van de regering.

Eens te meer is de regering snel klaar met het verzwaren van de plichten, maar blijven cruciale antwoorden uit. Hoe gaat de regering zorgen voor voldoende werkbaar werk voor oudere werknemers? Hoe gaat de regering verhinderen dat eenzijdige initiatieven naar oudere werknemers op een slappe arbeidsmarkt ten koste gaan van tewerkstellingskansen van jongere werknemers?

Blijkbaar wil deze regering vooral extra vis op de vijver van de arbeidsmarkt. Hoe meer werkzoekenden, hoe sterker de loon- en arbeidsvoorwaarden onder druk zullen komen te staan.