Een advies en een cao over telewerk tijdens coronacrisis aangenomen in de NAR

De collectieve arbeidsovereenkomst nr. 149

De CAO nr. 149 bevat principes, een referentiekader voor het sluiten van afspraken en een beleid voor welzijn op het werk om een kader te bieden voor telewerk COVID-19.
 

Het toepassingsgebied van cao nr. 149

De CAO nr. 149 is van suppletieve aard. Zij is dus niet van toepassing op ondernemingen waar reeds vóór 1 januari 2021 een systeem van occasioneel of structureel telewerk bestond. Het gaat alleen om bedrijven die op 1 januari 2021 geen regeling van structureel of occasioneel telewerk hadden.
 

Principes en referentiekader

Principes

In cao nr. 149 worden bepaalde principes uiteengezet die in het kader van telewerk COVID- 19 in acht moeten worden genomen, met name betreffende : 

• De rechten en plichten van de telewerker inzake arbeidsvoorwaarden;
• De werkorganisatie;
• De uurroosters en werkbelasting;
• De prestatienormen;
• De voorwaarden voor de controle door de werkgever van het werk van de telewerker (met bijzondere aandacht voor de persoonlijke levenssfeer van de telewerker);
• De bescherming van de gegevens van de onderneming;
• Collectieve rechten van telewerkers en communicatie met de werknemersvertegenwoordigers, enz.

Referentiekader

Naast deze principes biedt cao nr. 149 een referentiekader voor het sluiten van meer specifieke afspraken.

Ze bepaalt dat voor elke telewerker en volgens nadere regels voorzien in de cao,  afspraken gemaakt moeten worden over de terbeschikkingstelling van de voor het telewerk benodigde apparatuur en technische ondersteuning (bijvoorbeeld de terbeschikkingstelling van een draagbare computer), de vergoeding of betaling door de werkgever van bepaalde kosten in geval van gebruik van de eigen apparatuur van de telewerker of nog de overname van bijkomende verbindingskosten.

Die afspraken zullen rekening houden met de kosten of compensaties die de werkgever aan de telewerker stort tijdens de coronacrisis. Als de werkgever bijvoorbeeld een verplaatsingsvergoeding blijft betalen aan een telewerker die niet meer naar kantoor komt, moet daarmee rekening worden gehouden bij de onderhandelingen..

De cao bepaalt ook dat voor elke telewerker, volgens de modaliteiten voorzien in de CAO, afspraken worden gemaakt over de uurroosters, de nadere regels voor de controle op de te behalen resultaten en/of de beoordelingscriteria van het telewerk, alsmede over de bereikbaarheid en onbereikbaarheid van de telewerker.

Concluderend kan worden gesteld dat, hoewel dit referentiekader niet in verworven rechten voor de telewerker voorziet, er met de werkgever besprekingen moeten worden gevoerd om tot afspraken te komen over de kosten die telewerk voor de werknemer met zich mee kan brengen. Deze verplichting tot overleg is gunstig voor zowel de werkgever als de telewerker.
 

Beleid voor welzijn op het werk specifiek in verband met telewerk

CAO nr. 149 geeft ook een kort overzicht van de bestaande wettelijke bepalingen inzake welzijn op het werk en bevat specifieke elementen voor telewerk. Het is derhalve de bedoeling bijstand en richtsnoeren te verstrekken aan ondernemingen die verplicht zijn cao nr. 149 toe te passen.

De cao voorziet er dus in dat de telewerker wordt geïnformeerd over de policies van de onderneming inzake welzijn op het werk specifiek in verband met telewerk, en dat hij informatie en richtlijnen krijgt over preventiemaatregelen (aanpassing van de werkpost, goed gebruik van beeldschermen, beschikbare ondersteuning op het vlak van techniek en informatica.) Hij ontvangt ook de contactgegevens van de relevante contactpersonen voor welzijn, bijvoorbeeld de preventieadviseur, en heeft de mogelijkheid om op verschillende manieren contact met hen op te nemen, bijvoorbeeld per videoconferentie.  Waar nodig kunnen aanpassingen aan de arbeidspost voorgesteld worden conform de procedure voorzien in de Codex welzijn op het werk.

Er wordt ook aandacht besteed aan kwetsbare werknemers en aan de instandhouding van de sociale band tussen werknemers.

Ten slotte legt de CAO de nadruk op het informeren en opleiden van telewerkers en hun leidinggevenden over de modaliteiten van telewerken.
 

Geldigheidsduur van CAO nr. 149

De CAO nr. 149 treedt buiten werking op 31 december 2021. Indien telewerk COCID-19 vóór 31 december 2021 door de autoriteiten zou opgeheven worden, zou cao nr. 149 komen te vervallen..