Tijd voor actie zonder stilstand!

ACLVB zet extra druk aan de onderhandelingstafel om koopkracht, werkbare jobs en eerlijke pensioenen bovenaan de agenda te houden. Via modern overleg, gerichte druk en een sterke mobilisatie gaan we voor echte vooruitgang. Niet blokkeren, maar bouwen. Zo zien wij een vakbond 2.0.

Gesprek met twee heren die het kunnen weten: Gert Truyens, voorzitter van de ACLVB, en Patrick Roijens, voorzitter van het VSOA, de liberale vakbond voor de openbare sector.
 

Wat betekent de ACLVB-slogan ‘boost je toekomst’ in de praktijk?

Gert Truyens: Kijk, ik stel vast dat er vandaag veel verzuring en negativisme heerst. We beseffen allemaal dat hervormingen nodig zijn. Maar elke maatregel krijgt kritiek uit alle hoeken. Zijn wij met alles akkoord? Nee, natuurlijk niet! Maar wij willen niet enkel ‘tegen’ zijn. Daarom lanceerden we een campagne met 10 concrete punten die voor ons belangrijk zijn. Dát is constructieve vakbondswerking.
 

Wat bedoelen we dan met ‘actie zonder stilstand’?

Gert: (resoluut) Gewoon het land platleggen? Daar zijn we geen voorstander van. Politieke stakingen helpen niemand vooruit. Wij willen onze rol ten volle spelen aan de onderhandelingstafel. Werkzekerheid is minstens even belangrijk als koopkracht. Waarom zouden werknemers dan nu het werk neerleggen en de industrie, die al in crisis zit, nog eens extra raken? Laat ons, werkgevers- én vakbondsorganisaties, oplossingen zoeken in plaats van blokkades opwerpen.

Patrick Roijens: (knikt) Ook bij het VSOA zetten we in op het overleg. Onze slogan is: ‘Voorrang aan correct sociaal overleg’. Dat betekent dat staken een laatste redmiddel is, geen eerste reflex. Maar we zeggen wel ‘correct overleg’. Dat betekent dat er voldoende ruimte moet zijn om echt te kunnen onderhandelen. Soms stellen we vast dat het kader waarbinnen wij kunnen overleggen, nogal nauw op tafel wordt gelegd.

Gert: Exact! In het regeerakkoord wordt 44 keer verwezen naar het sociaal overleg … maar nemen ze het ook écht serieus? Het is nu aan de regering om te laten zien dat ze dat ernstig neemt. The proof of the pudding is in the eating. En trouwens, als ik rondhoor: de grote massa is overwegend positief over de manier waarop we ons inzetten om via overleg een aantal zaken bij te sturen of tot oplossingen te komen. Dat heeft toch wel veel bijval. Daarmee nemen we geen afstand van de andere organisaties – er is voor alle duidelijkheid geen breuk in het vakbondsfront – we willen gewoon een andere weg bewandelen.

Patrick: Dat wordt dikwijls vergeten hé, die grote stilzwijgende massa.

Gert: (enthousiast) Ah voilà!

Patrick: Die is het ook niet met alles in het regeerakkoord eens, maar zegt ‘oké, we moeten vooruit, en ook denken aan de volgende generaties’. Die grote stilzwijgende massa mogen we niet uit het oog verliezen, want die zou zich wel eens in beweging kunnen zetten als het helemaal de andere kant zou uitgaan.

Gert: Daarom dat we hen nu op een constructieve manier willen mobiliseren.
 

Wat maakt ons verschillend als vakbond?

Patrick: Wij komen met positieve voorstellen en schuiven zelf oplossingen naar voren. Denk maar aan mobiliteitsplannen of de verhoging van maaltijdcheques, iets waar ACLVB hard op ingezet heeft. En dat proberen wij ook te doen.

Gert: Precies! We moeten proactief zijn en kijken naar de lange termijn. De grote problemen liggen niet alleen in België. Welke grote werven komen op ons af en waar kunnen we voorstellen doen? We hebben er nu een tiental geformuleerd die we de komende jaren bespreekbaar willen maken. De grote problemen liggen vandaag niet alleen in België. Veel mensen maken zich ook zorgen over de geopolitieke context, het oorlogsgebeuren dat op ons afkomt en massaal jobverlies in de industrie. Maar actievoeren zonder oplossingen te bieden zal niet volstaan.
 

Op de geopolitieke context hebben we toch geen impact?

Gert: Kijk, de geopolitieke context is wat hij is. Laten we hier in België samen naar oplossingen zoeken. Het toverwoord hier is ‘samen’, want polarisatie helpt niemand vooruit. De regering en media zetten groepen tegen elkaar op: de privé tegenover de openbare sector, de ene tegen de andere vakbond. Maar we zijn één samenleving, waar het eigenlijk nog niet zo slecht is. Laat ons oplossingen zoeken voor het ganse geheel.

Patrick: Zeker, die polarisering speelt een grote rol. Kijk naar de afbraak van de openbare sector en de dienstverlening. Dat mogen we gerust benoemen. De openbare sector dient de bevolking, maar het is de politiek die beslist om die dienstverlening af te bouwen.
(Fronst de wenkbrauwen) Neem nu Hasselt, mijn eigen stad: ik kan de dienst ruimtelijke ordening niet eens meer bellen, alleen mailen. Maar wat als ik een dringende vraag heb? Of de politie: wil je een klacht indienen, dan moet je soms een week wachten op een afspraak. Een afsprakensysteem is prima voor wie dat wil, maar er moet altijd iemand bereikbaar zijn.
De bevolking verwacht degelijke dienstverlening, maar als het beleid blijft hameren op ‘minder, minder, minder’, dan krijg je ook minder dienstverlening. En wie krijgt de kritiek? Niet de politici die de beslissingen namen, maar de ambtenaren.

Gert: Patrick maakt een sterk punt: we moeten hier eens anders naar kijken. We hebben een grote crisis overwonnen, de coronacrisis, en dat was niet dankzij politici die ‘uitblonken in efficiëntie’ (lacht), maar dankzij ambtenaren en werknemers die zich keihard hebben ingezet.

In plaats van groepen tegen elkaar op te zetten, moeten we erkennen dat we samen oplossingen bieden. Maar de regering moet ze wíllen vinden. Nu wordt er bespaard op de makkelijkste doelwitten, terwijl de politiek zichzelf ook eens in vraag zou moeten stellen.
 

Wat betekent het om als kleinere vakbonden in een land met grote spelers te staan?

Patrick: Dat beeld klopt niet altijd. In bepaalde sectoren van het openbaar ambt, zoals politie, defensie en onderwijs, zijn we net een grote speler. Bij de politie zijn we zelfs de grootste vakbond. Globaal gezien mogen we kleiner lijken, maar dat betekent niet dat we geen stem of visie hebben. Wij gaan voor óns eigen verhaal, we lopen niet zomaar mee.

Gert: Nationaal zijn we met ACLVB de derde grootste vakbond. Maar in steeds meer bedrijven – en dat zagen we ook bij de sociale verkiezingen – zijn we de grootste of tweede grootste organisatie. Bovendien telt in overleg niet de grootte, maar de impact van je voorstellen. Kijk naar de verhoging van de maaltijdcheques: dat hebben wij op tafel gelegd, en nu staat het in het regeerakkoord. Daar ben ik trots op!

Patrick: Het draait om sterke dossiers en een duidelijke visie. Als je een punt hebt waar de overheid niet omheen kan, dan maak je het verschil. En wij verdedigen al het overheidspersoneel, niet alleen onze leden.

Gert: Dat is ook hoe we ons als VSOA en ACLVB onderscheiden. Voor ons draait het niet om de vakbond als instituut, maar om de werknemers, in de private én openbare sector. Het zijn hún problemen die we proberen op te lossen.
 

De politieke onafhankelijkheid van ACLVB en VSOA, wat houdt dat in?

Gert: We zijn altijd politiek onafhankelijk geweest. Toch worden we soms gelinkt aan liberale partijen zoals Open VLD of MR, puur omwille van onze naam en kleur. Maar ‘liberaal’ in onze naam verwijst naar sociaalliberalisme, niet naar een politieke partij. Wij geloven dat mensen verantwoordelijkheid moeten kunnen nemen, maar ook dat de overheid sociale correcties moet doorvoeren waar nodig. We zitten niet in partijbureaus en hebben even goede contacten met andere partijen als met liberale partijen. Onze impact komt niet doordat één partij ons steunt, maar omdat verschillende fracties onze ideeën oppikken en erkennen dat ze waardevol zijn.

Patrick: Bij VSOA hebben we zelfs het woord ‘liberaal’ niet in onze naam, maar door de blauwe kleur worden we toch gelinkt aan bepaalde partijen. Dat is nu eenmaal zo. Tegelijk moeten we realistisch zijn: je hebt de politiek nodig om iets te bereiken. Je kan je niet afsluiten, je moet het gesprek aangaan en je organisatie zichtbaar maken. Dat doen zowel ACLVB als wij, door actief overleg te zoeken met verschillende partijen. Gert: En laten we duidelijk zijn: wat we bereikt hebben, is niet dankzij Open VLD of MR, maar omdat andere politieke fracties onze ideeën hebben opgepikt en erkend dat ze hout snijden.

Hoe zien jullie de toekomst?