Vakbonden dringen aan: gezondheid en veiligheid moet eindelijk erkend worden
Op de Internationale Dag voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk dringen de vakbonden er op aan dat gezondheid en veiligheid eindelijk worden erkend als een van de fundamentele beginselen en rechten op het werk. Er mag geen weerstand meer komen van onverschillige werkgevers of tegendraadse regeringen.
In haar 100-jarige bestaan heeft de IAO (Internationale Arbeidsorganisatie) een reeks verdragen rond gezondheid en veiligheid aangenomen. Sommige zijn algemene principes, andere zijn sectoraal of risicospecifiek. Een of meer van deze verdragen, te beginnen met het IAO-verdrag 155 (C155) rond de toepassing van veiligheid en gezondheid op het werk, moeten een fundamenteel verdrag worden dat door de regeringen moet worden nageleefd als voorwaarde voor het lidmaatschap van de IAO, ongeacht of dit al dan niet het formele ratificatieproces heeft doorlopen. De meeste landen in de wereld – met name 187 - zijn lid van de IAO. Verdrag 155 vereist dat regeringen een preventief gezondheids- en veiligheidssysteem opzetten, met verplichtingen voor werkgevers zoals de verplichting om met werknemers en hun vertegenwoordigers te overleggen. De richtlijn geeft werknemers het recht op opleiding, op het ontvangen van gratis persoonlijke beschermingsmiddelen, en het recht om gevaarlijk werk te weigeren zonder angst voor sancties.
De Covid-19-pandemie was een ramp voor de volksgezondheid. Te veel werknemers in de gezondheidszorg, het onderwijs, de logistiek, de detailhandel en de grijze economie die dicht bij elkaar werken, liepen specifieke risico’s door het niet toepassen van basispreventie op het gebied van gezondheid op het werk. De strijd om wereldwijde regels voor gezondheid en veiligheid op het werk stopt niet wanneer dit eenmaal een basisrecht is. Al meer dan twintig jaar dringen de vakbonden aan op een biohazardconventie om beroepsziekten zoals Covid-19 te voorkomen. Dit verdrag, waarover nu in 2024 en 2025 moet worden onderhandeld, had tienduizenden Covid-19-doden door blootstelling op de werkplek en vele gevallen van chronische Covid-19 kunnen vermijden. Voor de volgende pandemie, die zeker ooit zal uitbreken, moet er een sterk verdrag komen en moeten ziekten worden ingeschreven als beroepsziekten om preventie, rapportage en compensatie aan te moedigen.
Welzijn werknemers hoogste prioriteit
Voor de ACLVB is het welzijn van de werknemers de hoogste prioriteit. Daarom doen we er alles aan om de situatie op de werkvloer voortdurend te verbeteren. In dit opzicht heeft de ACLVB binnen de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk meegewerkt aan de ontwikkeling van de nieuwe Generieke Gids. Deze gids is bedoeld als instrument om de ondernemingen handvaten aan te reiken om hen in staat te stellen adequaat te reageren op epidemieën en pandemieën wanneer er zich op een bepaald ogenblik een epidemie of pandemie zou voordoen die een ernstige bedreiging vormt voor de volksgezondheid en dus een epidemische noodsituatie inhoudt en een ernstige overbelasting van de gezondheidsvoorzieningen dreigt te veroorzaken.
Ook werd het nationaal actieplan, ter verbetering van het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk 2022-2027, ondersteund en mede vorm gegeven. Er werd een nota opgesteld met een belangrijk aantal prioriteiten en accenten voor het welzijnsbeleid in de ondernemingen voor de komende jaren.
Dit plan heeft een evolutief karakter en zal jaarlijks besproken worden met de sociale partners van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk waar ook de ACLVB in zetelt. Dit laat toe om het nationaal actieplan bij te sturen zodat er rekening kan gehouden worden met nieuwe uitdagingen en onvoorziene omstandigheden op het werk.