De Europese Top van 28 en 29 juni 2012 werd aangekondigd als de Top van de laatste kans. Gedaan met de bezuinigingspolitiek. Tijd voor beleidsvormen die in de richting van duurzame groei en van kwaliteitsvolle tewerkstelling gaan. Correcte lonen en gelijke behandeling. Dat was de teneur van de boodschap die we, nog voor het plaatsvinden van de Top, aan de Europese leiders meegaven. Maar werd er ook gehoor aan gegeven?
Het bezuinigingsbeleid dat de meeste Europese regeringen sinds het begin van de crisis hebben gevoerd kan in een notendop worden samengevat: economische stagnatie, angstaanjagende werkloosheid, groeiende ongelijkheid en sociale hopeloosheid. Met als gevolg, een onder druk staande eenheidsmunt en een bedreigd Europees integratieproject.
Nochtans is er een uitweg voor Europa. Voor de vakbonden ligt de oplossing in daadwerkelijke, tastbare investeringsmaatregelen die de groei weer op gang moeten brengen en komaf maken met de bezuinigingsmaatregelen. Een winnend beleid gaat voor euro-obligaties en een Europese Centrale Bank die de speculaties op staatsleningen doeltreffend aanpakt, maar ook ten volle de vrijheid en autonomie van de collectieve onderhandelingen respecteert. Het promoot waardige lonen voor iedereen om zo de economische vraag en groei te stimuleren. Het zorgt ervoor dat de belastbare inkomens worden geharmoniseerd waarbij dus ook een minimumbelasting is voorzien. Verder maakt het spoedig werk van een taks op financiële transacties en snel een einde aan fiscale paradijzen.
Conclusies van de Europese Top : rechtstreekse herkapitalisatie van banken in moeilijkheden en Pact voor groei en jobs
Na een lange nacht van overleg kondigde Herman Van Rompuy, Voorzitter van de Europese Raad, aan dat de staats- en regeringsleiders van de eurozone waren overeengekomen voortaan één enkele instantie toezicht te laten houden over de banken uit de eurozone. Ze raakten het eens over de mogelijkheid voor het Europees noodfonds ESM om in de toekomst rechtstreeks probleembanken te herkapitaliseren.
Bedoeling is tegen eind 2012 een streng toezichthoudend mechanisme in te voeren waarbij de Europese Centrale Bank (ECB) is betrokken, om zo de "vicieuze cirkel" tussen bank en Staat te doorbreken. De landen die zich schikken naar de begrotingscriteria krijgen toegang tot het noodfonds om zo hun obligaties op de financiële markten te ondersteunen.
Daarnaast is ook het « Pact voor groei en jobs » of « Groeipact » voor een bedrag van 120 miljard euro een feit (via structurele fondsen, de Europese Investeringsbank en project bonds bestemd om grote infrastructuren te financieren). Bedoeling is onmiddellijke maatregelen voor groei te kunnen nemen. Maar Italië en Spanje hebben aangekondigd te wachten met het goedkeuren van het EU-pact over groei en jobs totdat er dringende toezeggingen zijn gedaan om iets te doen aan hun financiële problemen.
Reacties uit de vakbondswereld
Hoewel deze onmiddellijke actie om renteverlagingen te bekomen voor landen die onder druk staan van de financiële markten positief te noemen is, zijn de vooropgestelde maatregelen ruimschoots ontoereikend om de euro te stabiliseren, de economie weer op gang te trekken en de werkloosheid te doen dalen. Noodleidende banken kunnen dan wel geholpen worden, het ziet er niet naar uit dat daarmee ook de lonen, sociale bescherming en overheidsdiensten zijn gered.
Wij stellen vast dat – behalve de kapitaalsverhoging van de Europese Investeringsbank (EIB) – hier sprake is van een verbeterde affectatie van de Europese Fondsen en de uitvoering van de reeds bestaande programma’s. We zullen de komende tijd de voorstellen voor een bank-, begrotings- en economische unie diepgaand analyseren en willen bij het verdere proces geraadpleegd worden. Het gaat namelijk over de verdere toekomst van onze Europese werknemers en burgers.