FAQ Corona: consumentenvragen

Wat als ik door mijn tijdelijke werkloosheid moeilijkheden ondervind om mijn maandelijks woonkrediet af te lossen?

Personen die ten gevolge van de coronacrisis inkomensverlies lijden kunnen een uitstel van betaling van hun woonkrediet krijgen. Hierdoor kan u vanaf 1 april tot en met 30 april een aanvraag indienen om gedurende zes maanden vrijgesteld worden van uw maandelijkse afbetaling, tot uiterlijk 31 oktober 2020. Aanvragen die pas na 30 april worden ingediend zullen eveneens 31 oktober als einddatum hebben.

U moet hiervoor wel kunnen bewijzen dat u inkomensverlies lijdt, bijvoorbeeld door een situatie van tijdelijke werkloosheid of ziekte ten gevolge van Covid-19. Bij koppels die samen een lening hebben lopen volstaat het dat één van de twee personen een inkomensverlies lijdt. Daarnaast moet u kunnen aantonen dat u onvoldoende spaargeld hebt om dit inkomensverlies op te vangen, zijnde minder dan 25.000 euro.

Het is enkel mogelijk om betalingsuitstel te vragen wanneer dit uw enige en eigen woning is en er geen sprake was van een betalingsachterstand vanaf 1 februari 2020.

Wanneer uw netto gezinsmaandinkomen lager is dan 1.700 euro (na aftrek van het hypothecair krediet en inclusief inkomsten als alimentatie, maar exclusief kindergeld), zal u geen bijkomende interesten moeten betalen voor de periode van zes maanden zonder betaling en betaalt u zes maanden later exact dezelfde maandelijkse afbetaling. Indien uw netto gezinsmaandinkomen hoger is, zal uw maandelijkse afbetaling wat hoger worden omdat de uitgestelde interesten zullen worden verrekend.

Ten slotte dient nog vermeld te worden dat banken geen dossierkosten zullen aanrekenen. Aangezien de banken verschillende randvoorwaarden opleggen, is het aangewezen om de nodige bewijsstukken te verzamelen en zeker enkele dagen voor de vervaldag van uw maandelijkse afbetaling contact op te nemen met uw bank.

Ook wie een sociale woonlening heeft en moeilijkheden ondervindt omwille van de coronacrisis kan uitstel van betaling vragen. Hiervoor neem je contact op met de kredietvertrekker.
 

Wat als ik door mijn tijdelijke werkloosheid moeilijkheden ondervind om een verzekeringspremie af te lossen?

De verzekeringssector heeft recent beslist dat personen die ten gevolge van de coronacrisis inkomensverlies lijden, een uitstel van betaling van bepaalde verzekeringspremies kunnen krijgen. Dit geldt al zeker voor premies voor de schuldsaldoverzekering in het kader van een woonkrediet, en ook voor een premie voor een brandverzekering kan uitstel gevraagd worden zonder dat dit gevolgen heeft voor het gedekte risico. Daarnaast kan u ook contact opnemen met uw verzekeraar om uitstel te vragen voor andere soorten verzekeringen. Hoewel er nog geen duidelijke criteria voor deze regeling bestaan, kan men ervan uitgaan dat u net als bij de regeling voor uitstel van betalingen voor woonkredieten zal moeten kunnen bewijzen dat u inkomensverlies lijdt door de coronacrisis en over onvoldoende spaargeld beschikt. Neem in elk geval direct contact op met uw verzekeraar wanneer u betalingsmoeilijkheden ondervindt.
 

Wat als ik moeilijkheden ondervind om een maandelijks consumentenkrediet af te lossen?

Personen die ten gevolge van de coronacrisis inkomensverlies lijden, kunnen een uitstel van betaling van hun consumentenkrediet krijgen. Onder deze regeling vallen zowel het klassiek consumentenkrediet, het hypothecair krediet met roerende bestemming als kredietopeningen. Het maandelijks af te betalen bedrag dient minimaal 50 euro te bedragen.

U kan voor de periode die loopt van 1 mei 2020 tot en met 31 juli 2020 een aanvraag indienen om gedurende deze drie maanden vrijgesteld te worden van uw maandelijkse afbetaling. Bij kredietopeningen gaat het dan om een verlenging van de nulstellingstermijn. U moet hiervoor wel kunnen bewijzen dat u inkomensverlies lijdt, bijvoorbeeld door een situatie van tijdelijke werkloosheid of ziekte ten gevolge van Covid-19. Bij koppels volstaat het dat één van de twee personen een inkomensverlies lijdt, ook al staat het consumentenkrediet niet op de naam van de persoon die inkomensverlies lijdt. Daarnaast moet u kunnen aantonen dat u onvoldoende spaargeld hebt om dit inkomensverlies op te vangen, zijnde minder dan 25.000 euro. Het eventueel opgespaarde kapitaal in het kader van pensioensparen wordt hier niet bij gerekend. Een laatste voorwaarde is dat er geen sprake is van een betalingsachterstand van meer dan één maand op 1 april 2020. Indien u na afloop van de periode van drie maanden nog steeds inkomensverlies lijdt, is het mogelijk om nog eens drie bijkomende maanden uitstel van betaling te krijgen.

Gedurende de volledige periode van uitstel moeten er geen kapitaalaflossingen en intresten betaald worden, maar de uitgestelde intresten blijven wel verschuldigd. Deze kunnen nadien worden verrekend bij de resterende terugbetalingstermijnen. Ten slotte dient nog vermeld te worden dat banken geen dossierkosten mogen aanrekenen om een aanvraag tot betalingsuitstel af te handelen.
 

Wat als ik moeilijkheden ondervind om mijn maandelijkse bijdrage aan mijn individueel pensioensparen af te lossen?

Wanneer u aan individueel pensioensparen doet, zal u doorgaans een afspraak hebben gemaakt met uw bank om maandelijks een bepaalde bijdrage te storten via een bankdomiciliëring. In veel gevallen zal dit gaan om het maximaal fiscaal aftrekbare bedrag, verdeeld over 12 maanden. U kan echter op elk moment deze maandelijkse bijdrage stopzetten, dus indien u ten gevolge van de coronacrisis financiële moeilijkheden ondervindt, kan het aangewezen zijn om deze betalingen tijdelijk stop te zetten. U kan nog steeds later in 2020 bijkomende bijdragen storten om alsnog het maximaal fiscaal aftrekbare bedrag te bereiken. Indien u dit niet doet, zal u wel nog de reeds gestorte bijdragen en bijdragen die u later in 2020 stort na afloop van de stopzetting fiscaal kunnen aftrekken voor het inkomstenjaar 2020.
 

Wat zijn mijn rechten wanneer mijn pakketreis wordt geannuleerd?

Hierbij dient een onderscheid gemaakt te worden tussen pakketreizen die tijdens de eerste maanden van de coronacrisis werden geannuleerd, en pakketreizen die sinds 20 juni 2020 worden geannuleerd.

Wanneer een pakketreis werd geannuleerd tussen 20 maart 2020 en 19 juni 2020, was er een speciale regeling van toepassing. Voor reizen tijdens deze periode, kon uitzonderlijk een “coronavoucher” worden toegekend door de reisorganisatie, ter waarde van het bedrag dat de reiziger op het moment al betaald had (ongeacht of dit om een voorschot dan wel het volledige bedrag ging). Deze coronavouchers kunnen vanaf één jaar na de uitgave worden ingewisseld voor een terugbetaling in geld en zijn verzekerd tegen insolventie. Dit impliceert echter niet dat deze komen te vervallen na één jaar. Recent werd hieromtrent een akkoord gevonden tussen de sector en de bevoegde staatssecretaris. U kan uw coronavoucher dus nog bijhouden en op een later moment gebruiken. Wanneer u echter een terugbetaling wenst, kan u dit opeisen, de reisorganisator is verplicht om de betaling binnen de zes maanden uit te voeren.

Sinds 20 juni 2020 kunnen reizigers niet meer verplicht worden om een coronavoucher te accepteren wanneer hun pakketreis werd geannuleerd. U hebt dus recht op een volledige terugbetaling van de pakketreis. In principe is de reisorganisator verplicht om deze terugbetaling binnen de 14 dagen uit te voeren. Als de reiziger ermee akkoord gaat, kan er wel nog steeds een voucher worden uitgegeven, maar men is niet meer verplicht om deze te aanvaarden. Een belangrijke waarschuwing hierbij is ook dat vouchers die vandaag worden uitgegeven niet meer beschermd zijn in geval van insolventie.

Wanneer u niet meer kan of wil reizen door een situatie gerelateerd aan de coronacrisis, bijvoorbeeld wanneer een reisbestemming code rood krijgt toegekend, zal er bij pakketreizen doorgaans een bepaling zijn opgenomen in de voorwaarden die ervoor zorgt dat u recht heeft op een terugbetaling, zonder dat hierbij een schadevergoeding verschuldigd is aan de reisorganisator.
 

Wat zijn mijn rechten wanneer mijn individueel geboekte reis wordt geannuleerd?

Wanneer uw vlucht wordt geannuleerd door de luchtvaartmaatschappij, heeft u recht op een terugbetaling van deze vlucht. Luchtvaartmaatschappijen kunnen u echter ook een nieuwe vlucht aanbieden, wat in praktijk neerkomt op een voucher die u kan gebruiken om een nieuwe vlucht te boeken, die doorgaans geldig is voor een periode van één jaar. In principe heeft u op basis van het Europees consumentenrecht steeds de mogelijkheid om alsnog een terugbetaling te eisen. Indien u bijkomende vragen zou hebben, kan u contact opnemen met uw luchtvaartmaatschappij, maar reken hierbij op lange wachttijden.

Wanneer u  op eigen houtje ook een hotel hebt geboekt en u wil of kan niet meer reizen, zal u moeten proberen zelf die boeking kosteloos te laten annuleren. Wanneer u rechtstreeks bij een hoteleigenaar hebt geboekt, is het aangewezen om met hen contact op te nemen. Indien u hebt geboekt via een boekingsplatform zoals Booking.com of Airbnb, zal u moeten nagaan wat de annuleringsvoorwaarden zijn. Indien gratis annuleren niet mogelijk is, kan u proberen om via het platform contact te nemen met de hoteleigenaar en een regeling te treffen. U hebt echter geen expliciet recht op een terugbetaling wanneer u zelf niet meer wil of kan reizen, omdat u wordt geacht op de hoogte te zijn van de risico’s om een reis te boeken in coronatijden. Voor boekingen die gemaakt werden vóór de coronacrisis, kon men wel beroep doen op overmacht, waarvan de definitie bestaat uit een onvoorzienbare en onvermijdbare gebeurtenis. Wanneer de boeking echter wordt geannuleerd door de hoteleigenaar, heeft u wel recht op een volledige terugbetaling.

Zolang de coronacrisis niet achter de rug is en u een individuele boeking wenst uit te voeren, is het aangewezen op om zoek te gaan naar aanbieders met flexibele annuleringsvoorwaarden. Meer en meer hotels (al dan niet via platformen) en luchtvaartmaatschappijen bieden flexibele formules aan, waarbij men ongeacht de situatie de boeking kosteloos kan annuleren, waarbij ofwel een voucher ofwel een terugbetaling wordt voorzien.
 

Ik heb een annulatieverzekering afgesloten voor mijn reis, kan ik die gebruiken om mijn reis kosteloos te annuleren?

Een uitbraak van een pandemie zoals het coronavirus valt normaal gezien niet onder de voorwaarden om een geplande reis kosteloos te kunnen annuleren, hoewel er bepaalde verzekeraars zijn die wel een annulering mogelijk maken wanneer er sprake is van een negatief reisadvies van Buitenlandse Zaken. Dit is echter bij de meeste verzekeraars niet het geval, en ook de annulatieverzekering die van toepassing is voor reizen geboekt met golden kredietkaarten kan hier niet gebruikt worden. Wanneer u echter zelf zou getroffen worden door het coronavirus en bijgevolg door ziekte niet op reis kan vertrekken, kan u wel beroep doen op uw annulatieverzekering, zoals dat ook het geval is bij andere ziektes en letsels.
 

Wat zijn mijn rechten wanneer een evenement waarvoor ik een ticket had, niet plaatsvindt?

Wanneer een evenement wordt geannuleerd ten gevolge van de coronacrisis, is de organisator vrijgesteld om uw ticket terug te betalen tot 1 juli 2021. Daarnaast kan de organisator ook een tegoedbon uitkeren, indien aan bepaalde voorwaarden voldaan is. Zo moet het evenement binnen de twee jaar na de originele datum plaatsvinden, moet het evenement met gelijkaardige kenmerken worden georganiseerd op dezelfde of een nabijgelegen locatie en moet de tegoedbon overeenkomen met het oorspronkelijk betaalde bedrag.
 

Mag mijn fitnesscentrum tijdens de sluiting mijn maandelijkse domiciliëring blijven afhouden?

Er is vooralsnog geen regeling getroffen voor een verplichte bevriezing van maandelijkse bijdragen aan fitnesscentra voor wie een contract van langere duur heeft afgesloten. Ondertussen zijn er wel al voorbeelden van ondernemingen in de sector die aan hun klanten de mogelijkheid bieden om de betalingen tijdelijk te laten bevriezen. Het is aangewezen om in deze situatie de website van uw fitnesscentrum te consulteren of contact men hen op te nemen. U kan voorlopig echter niet afdwingen dat uw maandelijkse bijdrage wordt stopgezet.
 

Nog vragen?

Er werden verschillende maatregelen aangekondigd om de impact van de coronacrisis op consumenten, zelfstandigen en bedrijven te helpen opvangen. De maatregelen worden genomen door zowel de overheid als de bank- en verzekeringssector. Wie hier vragen over heeft, kan terecht bij een callcenter van de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Deze maatregelen zijn bestemd voor wie financieel getroffen wordt door de coronacrisis en hebben bijvoorbeeld betrekking op een uitstel van betaling voor hypotheekleningen, een uitstel van betaling van belastingen en een uitstel van betaling van verzekeringspremies en van bijdragen voor tweedepijlerpensioenen.

De FSMA, als toezichthouder met een focus op consumentenbescherming, heeft een callcenter voor wie vragen heeft over deze maatregelen. Het callcenter biedt zelf antwoorden op een aantal vragen en verwijst door naar de instanties die over een bepaald onderwerp meer gedetailleerde informatie ter beschikking stellen.

Het callcenter is bereikbaar: ofwel schriftelijk via een contactformulier ofwel telefonisch iedere werkdag tussen 8 en 18 uur via de nummers: