Vlaamse regering bouwt premies voor energiebesparende maatregelen af

De Vlaamse regering heeft een ontwerpvoorstel klaar dat de REG-premies – de premies voor energiebesparende renovaties - grondig hervormt. Hoewel het Vlaams regeerakkoord van energie-efficiëntie een prioriteit maakt, heeft ACLVB toch nog vragen over de manier waarop men dit wil bereiken.
 

Afbouwen en verstrengen van de premies

De redenering van de energieminister Annemie Turtelboom is de volgende: indien een premie jarenlang behouden blijft, ontbreekt voor de eigenaar de stimulans om de beslissing tot energiebesparende renovaties snel uit te voeren. Daarom moet een afbouwscenario de eigenaar motiveren om er nú werk van te maken. Het komt erop neer dat men op een verbloemende manier extra besparingen wil doordrukken. Met ACLVB zijn we geen voorstander van het terugschroeven van de premies. We willen op zijn minst een uitzondering voor gezinnen die hun eerste woning aankopen. Zij hebben tijd nodig om het nodige geld bijeen te krijgen om te renoveren. Verder zien we meer heil in een maatwerkaanpak met extra begeleiding voor specifieke doelgroepen.

Concreet worden vanaf 1 januari 2017 de premies voor dakisolatie, beglazing, en spouwmuurisolatie afgebouwd. Vanaf die datum verstrengt de regering voor de toekenning van de premie ook een aantal isolatienormen. Het is dus geen slecht idee om geplande renovaties niet te lang uit te stellen om optimaal te genieten van de nog geldende voorwaarden[1]. Uitzonderingen zijn er voor muurisolatie langs binnen- of buitenzijde, en vloer- en kelderisolatie. Verder ontziet men een kwetsbare groep van beschermde afnemers door de bestaande premie vast te klikken (dak, spouwmuur) of te verhogen (beglazing).

Totaalrenovatie, onbetaalbaar voor minder gegoeden

Het voorstel wil verder ook de totaalrenovatie bevorderen. Personen die grondige renovatiewerken plannen aan hun woning (d.i. vanaf 3 investeringen), kunnen bij de netbeheerder op voorhand een voucher ‘totaalrenovatie’ aanvragen. De voucher is 5 jaar geldig en wordt gekoppeld aan de woning. Op basis van deze voucher kan iemand die een totaalrenovatie doet, bovenop de individuele premies genieten van een totaalrenovatiessupplement. De ACLVB verwacht dat vooral mensen van de rijkere (midden)klasse hiervan gebruik zullen maken: wie al veel heeft, krijgt m.a.w. naast het voordeel van de energiebesparing en de individuele premie nog een extraatje door de regering. Wie onvoldoende middelen heeft voor een totaalrenovatie-investering heeft pech! De premiehervorming is volgens ACLVB dan ook een gemiste kans om een inclusief en sociaal energiebeleid te voeren.
 

Wijkrenovatie, een positieve noot

Een gezamenlijke aanpak bij collectieve renovatie beschikt over een aantal voordelen; zoals gedeelde inspanningen in de zoektocht naar een aannemer, of een mogelijke groepskorting. Daarom wil de regering deze aanpak vergemakkelijken via ‘projectbegeleiders collectieve renovatie’ die door de netbeheerders worden aanbesteed. Voorwaarde voor een wijkrenovatieproject is een gelijktijdige aanpak van minstens 10 woningen uit eenzelfde buurt en eenzelfde type investering (bv. dakisolatie). Hoewel we het idee van wijkrenovaties ondersteunen, verhoogt de voorwaarde van minstens 10 woningen de drempel. Dit maakt het initieel moeilijk om aan het aantal deelnemers te komen, en lukt dit wel, dan bemoeilijken de vele partijen rond de tafel het nemen van beslissingen. Daarom schuiven we een minimum van 5 woningen naar voren als realistische voorwaarde voor een wijkrenovatieproject. Ook pleiten we voor noodzakelijke extra begeleiding en stimulansen bij achtergestelde wijken.
 

Wat met huurwoningen?

Het beleid van energiepremies richt zich impliciet tot mensen die een huis bezitten. Wie investeert er immers in een huis dat niet het zijne is? De nood aan renovatie is echter net het grootst in huurwoningen van slechte kwaliteit, veelal bewoond door mensen in armoede. Het is erg twijfelachtig dat bovenstaande maatregelen deze doelgroep zullen bereiken. Het energiearmoedeprogramma van Turtelboom - waarvan de opmaak zich momenteel in een vroeg stadium bevindt - moet dit probleem opvangen. Ons aanvoelen is echter dat de tot nu toe geformuleerde voorstellen de nodige impact op deze kwetsbare doelgroep missen.