Met het oog op de politieke verkiezingen in juni en de vorming van een nieuwe federale regering heeft de Liberale Vakbond 10 concrete voorstellen gedaan die prioritaire aandacht verdienen.
In 2023 heeft de ACLVB haar visie 2030 voorgesteld voor “een sterke koopkracht, die gefundeerd is op een duurzame economische groei mét respect voor de klimaatproblematiek,
waarbij de fiscaliteit als ultieme herverdeler kan werken”. Binnen dat kader werden 15 doelstellingen naar voren geschoven, elk met concrete beleidsvoorstellen om daartoe te komen. Elk jaar analyseert de studiedienst van ACLVB de gegevens met betrekking tot deze doelstellingen om na te gaan of de regering al dan niet op de goede weg is. Aangezien er in 2024, na de verkiezingen, onderhandelingen zullen plaatsvinden voor het vormen van een nieuwe regering, werden 10 beleidsvoorstellen geselecteerd als prioritair voor een welvarender, socialer en duurzamer België tegen 2030.
Een progressieve Dual Income Tax invoeren
Een manier om de koopkracht van werknemers te herstellen is het verlagen van de belastingdruk op lonen. Om dit verlies aan inkomsten voor de staat te compenseren, stelt de Liberale Vakbond voor de belasting op verschillende vormen van inkomsten uit vermogen te verhogen. In België worden die inkomsten nog steeds zwak belast, als ze al belast worden, en er is geen progressief belastingsysteem.
De progressieve Dual Income Tax bestaat erin inkomsten uit arbeid en inkomsten uit vermogen afzonderlijk te belasten, elk volgens progressieve schijven.
We zijn niet de enigen die dit voorstellen, want de OESO heeft België specifiek een belastinghervorming aanbevolen die wel heel nauw aansluit bij ons voorstel. Volgens onze berekeningen zou deze vorm van belasting niet alleen meer inkomsten voor de staat genereren, maar belastingbetalers ook 1 350 euro per jaar extra opleveren, of netto 112,50 euro extra per maand.
Een einde maken aan het onrechtmatig gebruik van managementvennootschappen
Managementvennootschappen worden maar al te vaak opgericht om belastingen te ontwijken. Ze stellen een belangrijk deel van de beroepscategorieën met een hoog inkomen in staat om hun eigen inkomen te verschuiven naar dat van hun vennootschap, met veel lagere belastingschijven (maximaal 25%, tegenover 50% voor natuurlijke personen), met name door uitgaven te doen die het belastbaar inkomen van hun managementvennootschap verlagen.
Om een einde te maken aan deze praktijk, die een enorme inkomstenderving voor de staat en de sociale zekerheid met zich meebrengt, vraagt ACLVB gepaste maatregelen die het oneigenlijk gebruik van managementvennootschappen ontmoedigen.
De wet van 1996 hervormen en een werknemersdividend invoeren
Sinds de hervorming van de wet van 1996 in 2017 is er bijna geen manoeuvreerruimte meer voor reële loonstijgingen, d.w.z. bovenop de indexering. Deze wet moet dringend worden gewijzigd, al was het maar door opnieuw een indicatieve loonmarge in te voeren, zodat de werknemersvertegenwoordigers weer enige vrijheid krijgen bij het onderhandelen over de lonen. Bij de berekening van de loonkloof moet rekening worden gehouden met lastenverlagingen en subsidies ten voordele van de werkgevers. De ACLVB pleit ook voor de invoering van een werknemersdividend: wanneer het uitgekeerde dividend met een bepaald percentage stijgt, zou dit voor de betrokken werknemers automatisch aanleiding moeten kunnen geven tot een niet-recurrente bonus, die zou afhangen van de stijging van de dividenden voor de aandeelhouders.
De maaltijdcheques optrekken met 2 euro
Het plafond voor het (para)fiscaal vrijgestelde bedrag van de werkgeversbijdrage voor de maaltijdcheques is sinds 2016 niet gewijzigd. Maar tussen januari 2016 en februari 2024 zijn de prijzen van voeding en niet-alcoholische dranken met 37,37% gestegen. Daarom vragen we om een verhoging van de werkgeversbijdrage aan de maaltijdcheque met 2 euro, van 6,91 euro naar 8,91 euro (een verhoging van 28,94%), waardoor de maximumwaarde op 10 euro komt. Maaltijdcheques zijn het vaakst toegekende extralegale voordeel en helpen de koopkracht van de rechthebbende werknemers verhogen. Vanuit de ACLVB hebben we een petitie gelanceerd voor een verhoging van de maaltijdcheques, die we aan de volgende federale regering zullen overhandigen. Teken mee de petitie op onze website www.boostmaaltijdcheques.be.
Meer toegankelijke verlofstelsels
Met het oog op een betere balans tussen werk en privé moet de toegang tot verlofregelingen worden vergemakkelijkt via aanpassing van de tewerkstellingsvoorwaarde. De ACLVB pleit voor een verhoging van de onderbrekingsuitkeringen voor doelgroepen zoals alleenstaanden en kortgeschoolden. Om meer mensen naar de arbeidsmarkt te trekken, moeten we kwaliteitsvolle loopbanen aanbieden!
Een omkaderde flexibele werkorganisatie
Uit een enquête bij onze leden blijkt dat meer dan een derde van de ondervraagde werknemers ontevreden is over de mate van autonomie die ze hebben in hun bedrijf. Nu de arbeidsmarkt volop in beweging is, moeten we nadenken over innovatieve manieren om het werk te organiseren, bijvoorbeeld door middel van autonomieplannen, betere toegang tot telewerken en hervorming van de wetgeving op bijkomende uren voor deeltijds werk. Deze flexibiliteit moet op collectief niveau geregeld worden, via de sociale partners, om een gelijke behandeling van alle werknemers te garanderen.
Artificiële intelligentie op de werkplek omkaderen
Steeds meer bedrijven maken gebruik van artificiële intelligentie, een technologie met vrijwel onbeperkte mogelijkheden. Het gebruik ervan moet specifiek worden gecontroleerd
om ervoor te zorgen dat het alleen wordt gebruikt voor het verhogen van de productiviteit, het verbeteren van de arbeidsomstandigheden en de veiligheid van werknemers, en het versnellen of automatiseren van bepaalde repetitieve, zware of gevaarlijke taken. De risico's van misbruik zijn zeer reëel: schending van de privacy, ongebreidelde controle, onmenselijke besluitvorming, gebrek aan transparantie, verlies van autonomie en vaardigheden, bedreiging van bepaalde jobs, enzovoort. In dit verband moet cao 39 over de invoering van nieuwe technologieën op de werkplek, die dateert uit 1983, worden gemoderniseerd om de nieuwe uitdagingen aan te gaan die AI met zich meebrengt.
Sociale ratio’s omtrent precaire arbeid ontwikkelen
Helaas zien we de laatste jaren een toename van het aantal zogenaamde "atypische" contracten, d.w.z. contracten die niet van onbepaalde duur noch voltijds zijn. Het voltijds vast contract moet het voorkeursmodel blijven voor tewerkstelling in België. We verwelkomden onlangs het akkoord dat werd bereikt in de Nationale Arbeidsraad over de invoering van een extra bijdrage voor bedrijven die buitensporig veel gebruik maken van opeenvolgende dagcontracten. Maar we moeten verder gaan door sociale ratio's in te voeren die per sector een grens stellen aan precaire tewerkstelling: onvrijwillig deeltijds werk, tijdelijke contracten, uitzendarbeid en flexijobs. Ook hier zou het overschrijden van deze ratio's moeten leiden tot extra sociale bijdragen. De geïnde middelen zouden kunnen worden ingezet voor de ondersteuning van de kwetsbare groepen die het meest getroffen worden door deze vormen van onzeker werk, om hen op te leiden en te activeren via sectorale werkgelegenheidsprogramma's, zodat ze onder stabiele en kwaliteitsvolle omstandigheden kunnen werken.
Sectorale transitieplannen
Volgens de federale milieuadministratie kan het koolstofvrij maken van onze economie tegen 2030 tot 80 000 banen opleveren. De strijd tegen de klimaatverandering moet dus
niet alleen worden gezien als een uitdaging, maar als een kans die moet worden aangegrepen. De Liberale Vakbond is van mening dat er in de betrokken sectoren in overleg met de sociale partners transitieplannen moeten worden opgesteld om hun doelstellingen inzake de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen te behalen. Deze transities moeten vergezeld gaan van een grondige evaluatie van de sociale, economische en werkgelegenheidseffecten, zodat de sectoren adequaat kunnen reageren.
Een herziening van de wetgeving inzake herstructureringen
Helaas blijven herstructureringen het nieuws domineren, denk aan recente voorbeelden zoals Barry Callebaut en Van Hool. Als vakbond zien we dat de resultaten van herstructureringen catastrofaal zijn wat betreft het aantal jobs dat uiteindelijk behouden blijft, vaak ver beneden de verwachtingen. Wij vinden dat werknemers in een vroeger stadium meer betrokken moeten worden bij het bedrijfsmanagement. Ze zouden een waarschuwings- en expertiserecht moeten krijgen, zodat er preventieve maatregelen kunnen genomen worden als de cijfers slecht zijn. Wat het curatieve aspect betreft, zou elke werkgever, zoals het geval is in Frankrijk, een algemeen kwalitatief sociaal plan moeten uitwerken, met opname van onderaannemers en andere economisch afhankelijke werkenden, zodat men zich kan concentreren op de opleiding en herinschakeling
van werknemers binnen het bedrijf zelf. Bij gebrek aan interne herinschakeling zouden de werknemers moeten kunnen genieten van begeleiding, opleiding en externe herklassering om de schade te beperken. Met een dergelijke methode zou 20% van de betrokken banen kunnen worden gered, tegenover 10% nu.