Wachten op meer duidelijkheid omtrent hervorming arbeidsmarkt

De regering heeft overeenstemming bereikt rond een tekst voor de hervorming van de arbeidsmarkt. Ze zal de sociale partners in de NAR om advies vragen. Is er geen unanimiteit, dan zal de regering het akkoord als dusdanig uitvoeren.

Zelfs zonder nog de volledige details van de tekst te kennen, maken we ons geen illusies over het door de regering gewenste resultaat van deze hervorming: de werkzaamheidsgraad in ons land verhogen van 71% naar 80% tegen 2030. We zijn er echter zeker van dat de druk en het ongemak voor sommige werknemers zullen toenemen.
Wij hopen dat het lot van de platformwerkers er in de praktijk aanzienlijk op vooruit zal gaan.
 

Vierdagenweek

De maatregel die in de media, ook in het buitenland, het meest onder de aandacht werd gebracht, is de mogelijkheid om de effectieve arbeidstijd te concentreren op vier dagen per
week of een werkweek van meer uren af te wisselen met een werkweek van minder uren.

De prestaties zouden kunnen oplopen tot 9,5 uur per dag (door opname in het arbeidsreglement) of tot 10 uur (door het afsluiten van een cao) en tot 45 uur per week in het systeem van de alternerende weken. De maatregel wordt door de regering voorgesteld als een stap voorwaarts op het gebied van evenwicht werk/privéleven. Werknemers zullen om de toepassing van een van deze twee maatregelen kunnen vragen en de werkgever zal dit, met opgave van redenen, kunnen weigeren.

Onmiddellijk komen een heleboel praktische vragen bij ons op. Hoe meet je de werkelijke arbeidstijd als er niet wordt in-/uitgeklokt? Wat met de overuren? Hoe beheer je de aanwezigheid/afwezigheid in kleine bedrijven waar een werknemer vaak alleen is bij het uitvoeren van zijn taken? Hoe kunnen we de flexibiliteit weigeren die de werkgever oplegt in bedrijven zonder vakbondsvertegenwoordiging?
 

Variabele uurroosters

De termijn voor de aankondiging van een variabel uurrooster aan een deeltijds werknemer wordt verlengd. De algemene regel voorziet 7 werkdagen (in plaats van de huidige 5). Er
wordt een nieuwe uitzondering ingevoerd, waarbij het rooster binnen 3 werkdagen (in plaats van 1) kan worden bekendgemaakt. De bestaande uitzonderingen van 1 of 2 werkdagen worden behouden (voor huishoudhulpen, horeca en land- en tuinbouw), tenzij de sectorale partners de uitzondering niet langer wensen te voorzien.
 

Recht op deconnectie

De regering verplicht bedrijven met 20 of meer werknemers een cao af te sluiten met afspraken over het recht om buiten de werktijd onbereikbaar of alleen in noodgevallen bereikbaar te zijn.
 

E-commerce

Cao's over avondwerk, d.w.z. van 20 tot 24 uur, zullen door één vakbond kunnen worden ondertekend in de bedrijven van de e-commerce om beter bestand te zijn tegen buitenlandse concurrentie.

Experimenten met nieuwe uurroosters (van 20 u. tot middernacht) zullen gedurende maximaal 18 maanden kunnen worden uitgevoerd, zonder dat de instemming van de vakbonden is vereist, maar op vrijwillige basis voor de werknemer en met inschakeling van de ondernemingsorganen. Na evaluatie zal een definitieve arbeidsregeling kunnen worden overwogen.
 

Transitietrajecten

Tijdens zijn of haar opzeggingstermijn zal een werknemer op vrijwillige basis ter beschikking kunnen worden gesteld van een nieuwe werkgever om een transitietraject te doorlopen. Na een positieve beoordeling zal de werknemer een contract van onbepaalde duur krijgen bij de nieuwe werkgever, zonder tussenstop in de werkloosheid.
 

Individueel opleidingsrecht

Werknemers in ondernemingen met ten minste 20 werknemers zullen geleidelijk een individueel recht op 5 dagen opleiding per jaar krijgen (3 dagen in 2022, 4 in 2023 en 5 in
2024). Deze bedrijven zullen ook een jaarlijks opleidingsplan moeten opstellen.
 

Platformwerkers

De regering wil 8 specifieke criteria in de Arbeidsrelatiewet voor de platformeconomie inschrijven. Het gaat om de 5 criteria van de Europese richtlijn:

1. vaststelling van de hoogte van de vergoeding door het platform
2. toezicht op de uitvoering van de werkzaamheden via elektronische weg
3. beperking van de vrijheid om werkuren of afwezigheden te kiezen, om taken te aanvaarden of te weigeren
4. vaststelling van specifieke dwingende voorschriften inzake uiterlijk, gedrag ten aanzien van de ontvanger van de dienst of de uitvoering van het werk
5. beperking van de mogelijkheid voor de betrokkene om een klantenkring op te bouwen of werkzaamheden voor een derde te verrichten

Er worden 3 nieuwe criteria toegevoegd:

1. oplegging van exclusiviteit van de diensten
2. gebruik van geolokalisatie om de werknemer te controleren
3. beperking van de vrijheid van de werknemer omtrent de manier om zijn of haar werk te verrichten

Indien aan 3 van de 8 criteria is voldaan (of aan 2 van de 5 Europese criteria), zal een vermoeden van werknemerschap bestaan.

Later meer over de draagwijdte van deze maatregelen.