Bevoegdheden Syndicale Delegatie

Een Syndicale Afvaardiging wordt opgericht wanneer één of meerdere representatieve werknemersorganisaties erom verzoeken.

Deze organisaties hebben evenwel slechts het recht kandidaten voor te dragen voor de verkiezing of de aanduiding van de Syndicale Afvaardiging, wanneer zij aan bepaalde bijkomende representativiteitscriteria voldoen.

De organisaties moeten erover waken dat de aangeduide personen of de kandidaten voor de verkiezingen, zo representatief mogelijk zijn voor de verschillende afdelingen van de onderneming.

Indien het mandaat van een syndicale afgevaardigde om gelijk welke reden een einde neemt, dan heeft de organisatie waartoe de afgevaardigde behoorde, bij ontstentenis van een plaatsvervanger, het recht een persoon aan te duiden om dit mandaat te beëindigen.

Daarnaast heeft de Syndicale Afvaardiging ook het recht zich in te laten met individuele en collectieve geschillen. In verband met collectieve geschillen, heeft zij het recht door het ondernemingshoofd of zijn vertegenwoordiger te worden gehoord, telkens een dergelijk geschil zich op het vlak van de onderneming voordoet of dreigt te ontstaan. Individuele klachten moeten langs de gewone hiërarchische weg worden ingediend door de belanghebbende werknemer. Deze kan zich op zijn verzoek echter laten bijstaan door zijn syndicale afgevaardigde. Bovendien heeft de Syndicale Afvaardiging het recht gehoord te worden naar aanleiding van elk individueel geschil dat langs deze weg niet kan worden opgelost.

Om zowel individuele als collectieve geschillen te voorkomen, moet de Syndicale Afvaardiging voorafgaandelijk door de werkgever worden ingelicht over de veranderingen die de contractuele en gebruikelijke arbeids- en beloningsvoorwaarden kunnen wijzigen. Zij moet inzonderheid ingelicht worden over de wijzigingen welke voortvloeien uit de wet, de collectieve overeenkomsten of de bepalingen van algemene aard die in de individuele arbeidsovereenkomsten zijn opgenomen, waarbij vooral de bepalingen die een weerslag hebben op de loonschalen en de regelen van de beroepsclassificatie bijzondere aandacht verdienen. Inlichtingen van individuele aard moeten echter niet gegeven worden.

Indien in de onderneming geen Ondernemingsraad bestaat, kan de Syndicale Afvaardiging de taken, rechten en opdrachten uitoefenen die aan de Ondernemingsraad worden toegekend door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 9 van 9 maart 1972. Het betreft de algemene vooruitzichten in de onderneming, de werkgelegenheid in de onderneming en de structuurwijzigingen van de onderneming, onder meer deze welke de werkgelegenheid kunnen beïnvloeden.

De Syndicale Afvaardiging heeft het recht de werknemers in te lichten door het verstrekken van schriftelijke of mondelinge mededelingen, van professionele of syndicale aard, welke nuttig zijn voor het personeel. Dergelijke mededelingen mogen de organisatie van het werk niet storen.

Bovendien kan de Syndicale Afvaardiging op de arbeidsplaats en tijdens de werkuren voorlichtingsvergaderingen voor het personeel van de onderneming beleggen. Hiervoor is wel de instemming van de werkgever vereist, maar de werkgever kan zijn instemming niet willekeurig weigeren. De werkgever zal bij een eventuele weigering dus een geldige reden moeten kunnen aanvoeren, vooral wanneer het vergaderingen betreft tijdens de onderhandelingen of het sluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten of collectieve akkoorden op het vlak van de onderneming. Het beleggen van vergaderingen op die ogenblikken wordt inderdaad als speciaal verantwoord geacht. De notie arbeidsplaats valt niet noodzakelijk samen met de plaats waar de onderneming gevestigd is.

In geval van noodzaak kan de Syndicale Afvaardiging een beroep doen op de vrijgestelden van hun organisaties. Hiervan moeten zij vooraf de werkgever verwittigen. Indien deze laatste dit noodzakelijk vindt kan hij echter zelf ook een beroep doen op deze vrijgestelden na verwittiging van de Syndicale Afvaardiging. In geval van blijvend meningsverschil kunnen beide partijen bovendien een dringend verhaal indienen bij het verzoeningsbureau van het paritair comité.

Hoe eventueel een staking of een lock-out kan uitgeroepen worden wanneer geen overeenstemming kan bereikt worden, moet bepaald worden door collectieve arbeidsovereenkomsten op sectoraal niveau. Onder meer moeten er in de na te leven akkoorden opzeggingstermijnen bepaald worden om de voorbarige uitroeping van dergelijke strijdmiddelen te voorkomen. Ook de manier waarop de bijlegging van conflicten kan bevorderd worden door een beroep te doen op werknemers- en werkgeversorganisaties en desnoods op het paritair comité of zijn verzoeningsbureau, is verder uitgewerkt.

De leden van de Syndicale Afvaardiging moeten over de nodige tijd kunnen beschikken om de omschreven opdrachten en activiteiten te kunnen uitoefenen. Die tijd moet als arbeidstijd bezoldigd worden.

Om de afvaardiging toe te laten haar opdracht passend te vervullen moet de onderneming een lokaal ter beschikking stellen. Bovendien moeten aan de afgevaardigden met inachtneming van de organisatorische noodwendigheden van de diensten, de nodige tijd en faciliteiten verleend worden om zonder loonderving deel te nemen aan cursussen of seminaries. Hiervoor wordt vereist dat het cursussen of seminaries betreft:

• georganiseerd door de ondertekenende vakverbonden op tijdstippen die samenvallen met de normale arbeidsuren;
• en gericht zijn op de vervolmaking van hun economische, sociale en technische kennis in hun rol van werknemersvertegenwoordigers.

Nadere preciseringen moeten op sectoraal niveau worden uitgewerkt. Daarin moet onder meer bepaald worden:

• de mededeling te bekwamer tijd van de programma’s der cursussen;
• de bepaling van de afdoende verwittigingtermijn voor de individuele aanvragen;
• de vaststelling van een onderzoeksprocedure in geval van weigering door de werkgever;
• de bepaling van het aantal toe te laten verzuimdagen.
  ​

Specifieke bevoegdheden

De Syndicale Afvaardiging haalt haar bevoegdheden niet alleen uit de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 5 van 24 mei 1971. Er zijn verschillende andere rechtsbronnen die taken en bevoegdheden aan de Syndicale Afvaardiging geven. Meestal gaat het om situaties waar een bepaalde bevoegdheid toegewezen is aan de Ondernemingsraad of aan het veiligheidscomité en waar de Syndicale Afvaardiging die bevoegdheid verwerft omdat de andere organen niet bestaan.

U vindt in onze brochure een aantal specifieke voorbeelden hiervan.