Geweld tegen vrouwen bestaat al lang en de thematiek blijft helaas aanhouden, zowel in onze samenleving als op de werkvloer.
België heeft inmiddels zijn antidiscriminatiewetgeving verbeterd. Discriminatiebestrijding werd effectiever gemaakt door het invoeren van strengere schadevergoedingen en het erkennen van verschillende en nieuwe vormen van discriminatie. De modernisering van de terminologie en de verduidelijking van de belangengroepen stellen ons beter in staat juridische acties te ondernemen. Verder zijn er wijzigingen in de bescherming tegen represailles vanwege de werkgever op het vlak van geweld of pesterijen die verband houden met een discriminatiegrond of ongewenst seksueel gedrag. België heeft ook IAO-Verdrag nr. 190 aangaande de “uitbanning van geweld en intimidatie in de wereld van werk” ondertekend; dat verdrag erkent het recht van eenieder op een wereld zonder geweld en intimidatie, met inbegrip van gendergerelateerd geweld en intimidatie.
België wil via deze initiatieven zorgen voor meer gelijke kansen voor alle burgers. Maar we blijven merken dat iemand die het slachtoffer is van intimidatie op grond van zijn of haar afkomst, geslacht, seksuele geaardheid of een ander beschermd criterium, vaak tegelijk problemen op het werk dreigt te ondervinden.
Zo wil ook de ACLVB vandaag en elke andere dag van het jaar stop zeggen tegen seksistisch en seksueel geweld. In de week van 25 november brengen we dit extra onder de aandacht.
Heel wat vrouwen blijven geconfronteerd worden met seksistisch en grensoverschrijdend gedrag op het werk. Dit gedrag kan verschillende vormen aannemen: ongepaste grappen over ‘een promotie op het werk’ of je kledij of uiterlijk, dubbelzinnige vragen over je privéleven, ... Gedrag dat wordt weggelachen, want ‘het is maar een mopje’, ... Toch is het maar een kleine stap van ongepaste opmerkingen naar daden: seksueel getinte sms’jes, e-mails en foto’s, ongewenste aanrakingen, blikken en woorden zijn allemaal gedragingen die kunnen leiden tot fysiek en seksueel geweld. Dit moet stoppen, ook al is de meldingsdrempel vaak hoog!
Wat moet ik doen als ik slachtoffer ben?
Reageer! Accepteer het niet en stel vooral duidelijke grenzen. Tracht bondgenoten te vinden tegenover seksisme en vraag zeker om hulp.
Seksuele intimidatie en intimidatie op basis van geslacht wordt in de wetgeving gedefinieerd als “elk ongewenst verbaal, non-verbaal of fysiek gedrag met een seksuele connotatie dat tot doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast of een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd”.
Als je het slachtoffer bent van psychische en/of seksuele intimidatie op je werk, voorziet de interne procedure in twee mogelijkheden: een verzoek om psychosociale interventie indienen, hetzij informeel, hetzij formeel.
De informele psychosociale interventie
Via deze weg is het de bedoeling om op een informele wijze te zoeken naar oplossingen van het probleem via gesprekken en een poging om tot verzoening te komen tussen de verschillende betrokken personen (als die hiermee akkoord gaan). Indien nodig kan ook een interventie bij een hiërarchisch overste mogelijk zijn.
Dit kan gebeuren via de vertrouwenspersoon (indien aanwezig) of de interne of externe preventieadviseur psychosociale aspecten van je bedrijf, waarvan je de contactgegevens vindt in het arbeidsreglement. Deze personen kunnen informatie geven die relevant is voor de bemiddeling en bijgevolg ook trachten de bemiddeling tussen jou en de betrokkene(n) te bewerkstelligen of andere voorstellen te doen om een einde te maken aan de grensoverschrijdende gedragingen. Zij zullen niet rapporteren aan de werkgever en hebben evenmin de taak om getuigen te ondervragen.
Let wel op, als je als slachtoffer of als getuige wil genieten van de bescherming tegen nadelige maatregelen door de werkgever EN er is sprake van een discriminatoir karakter, dan moet je een melding maken van je verzoek. Dit kan worden gemaakt rechtstreeks bij de werkgever of via een andere instantie, waaronder ook je vakbond. Zo is er een spoor van bewijs van je melding en begint de bescherming vanaf dan te lopen.
De formele psychosociale interventie
Als werknemer kan je ook beslissen om onmiddellijk beroep te doen op de formele interventie zonder eerst de informele interventie te doorlopen of wanneer de informele interventie niks oplevert. In dit geval moet je je richten tot de preventieadviseur psychosociale aspecten en NIET tot de vertrouwenspersoon (indien aanwezig).
De preventieadviseur psychosociale aspecten zal, na zijn onderzoek, de werkgever adviseren om de gepaste collectieve en/of individuele maatregelen te nemen op basis van een analyse van de specifieke situatie. Je bent hiervoor beschermd tegen nadelige maatregelen van de werkgever, behalve wanneer je misbruik maakt van de procedure.
Wie kan mij helpen?
Doe beroep op je ACLVB-afgevaardigden! Hun taak bestaat er ook in de context waarin een geval van geweld zich voordoet te onderzoeken om situaties die het individuele kader kunnen overstijgen te voorkomen en oplossingen te bieden. Een individueel probleem collectief maken is essentieel om het welzijn van iedereen in het bedrijf te verbeteren en mensen eraan te herinneren dat het de verantwoordelijkheid van de werkgever is om iedereen een veilige werkplek te bieden.
Je bent niet alleen! Vraag hulp aan je ACLVB-afgevaardigden, zij zijn er om naar jou te luisteren, je goede raad te geven en je te steunen!