Progressieve Dual Income Tax als oplossing voor een rechtvaardige fiscaliteit
Het Belgisch fiscaal systeem dient dringend aangepast te worden, op een manier dat het systeem efficiënter en rechtvaardiger wordt. De regering-De Croo I heeft bij haar aantreden in 2020 de doelstelling voorop gesteld om werk te maken van een grondige fiscale hervorming die de lasten op arbeid moet reduceren. Reeds lang voor de politieke discussie over fiscale hervormingen naar aanleiding van de verkiezingen van 2019 en het daaropvolgende regeerakkoord, had de ACLVB al een doordachte visie ontwikkeld om de fiscaliteit rechtvaardiger te maken via de invoering van een progressieve dual income tax. Dit systeem is eenvoudig, correct, duidelijk, transparant en vanuit economisch oogpunt neutraal. Aangezien de regering-De Croo in maart een beslissing wil nemen over een fiscale hervorming, hebben wij een nieuwe update gemaakt van ons origineel voorstel. Hiermee willen wij een constructieve bijdrage leveren aan het overlegproces binnen de regering.
De noodzaak om het Belgisch fiscaal stelsel te hervormen wordt ook al geruime tijd erkend door verschillende toonaangevende instellingen. De OESO heeft in het kader van de tweejaarlijkse economic survey over België in 2022 specifiek een aanbeveling opgenomen over een gewenste fiscale hervorming die wel heel nauw aansluit bij het voorstel dat we als ACLVB in 2017 hebben gelanceerd en verder in deze nota een update krijgt:
“A dual progressive taxation system, which adds a slightly progressive taxation applied to all forms of capital income (different tax rate schedule than that the existing one applied to the labour income) and a capital gains tax should be considered, as part of the broad tax reform.”
Wat is een goede vermogensfiscaliteit?
De Liberale Vakbond meent dat er 2 aspecten zijn aan een goede vermogensfiscaliteit. Ten eerste: belast de werkelijke inkomsten en meerwaarden, en niet het vermogen zelf. Met een vermogensbelasting belast je iedereen, wat oneerlijk is. Ten tweede is het samenvoegen van inkomens uit arbeid en kapitaal geen goed idee. Dat zou erop neerkomen dat bijna alle inkomsten uit vermogen onderworpen zouden zijn aan een tarief van 50%. Veel belastingplichtigen zitten vandaag reeds met hun beroepsinkomsten in de schijf van 50%.
Belastingen zijn een teken van beschaving, de ACLVB ziet dat niet anders. Het neemt niet weg dat de belastingdruk hoog is voor belastingplichtigen in België, daarover moeten we niet flauw doen. België bevindt zich boven de OESO-gemiddeldes. Het is vooral de belastingdruk op de lonen van de werknemers die te hoog is. Tegelijkertijd zien we dat de verschillende vormen van inkomsten uit vermogen in België zwak of zelfs niet belast worden. Denk bijvoorbeeld aan de opgebouwde meerwaarden bij de verkoop van aandelen. Die ontspringen gewoon de dans.
Ook ontbreekt elke vorm van progressiviteit in de belastingen op vermogensinkomsten, wat opnieuw haaks staat op een rechtvaardig herverdelend belastingsysteem. We kunnen alleen maar vaststellen dat de verhouding tussen de inkomsten die de fiscus haalt uit vermogen en de inkomsten uit arbeid grondig scheef zit. Het is absoluut nodig dat een deel van de belastingdruk verschuift van arbeid naar vermogen. Een échte tax shift dus, en geen tax cut zoals door de regering Michel werd doorgevoerd.
Vermogensinkomsten efficiënter herverdelen
Cijfers zeggen nog altijd niet alles, maar toch. De 10% rijkste Belgen bezitten 43% van het nettovermogen, de 5% rijkste 30% en de 1% rijkste 12%. Bovendien zit het grootste deel van het financieel vermogen van de Belgen – maar liefst 1.502,926 euro ofwel gemiddeld 296.532 euro per huishouden – geconcentreerd bij een beperkt deel van de bevolking. Zo bezitten slechts 9,8% van de Belgen aandelen, 3% obligaties en kasbons en 15% beleggingsfondsen. Er is duidelijk ruimte om de vermogensinkomsten meer efficiënt te herverdelen.
Hoe pakken we dit aan? Volgens onze Progressieve Dual Income Tax belasten we de inkomsten uit arbeid en de inkomsten uit vermogen afzonderlijk. We tornen in eerste instantie niet aan de huidige progressieve tarieven op arbeid, maar hanteren wél progressieve tarieven op de inkomsten uit vermogen. Deze tarieven zijn wel minder hoog en uiteenlopend in vergelijking met die op arbeid. Dit systeem laat toe om alle vormen van inkomsten uit vermogen te belasten op eenzelfde manier en op progressieve wijze. Hiermee bedoelen we inkomsten die tegenwoordig onderhevig zijn aan een roerende voorheffing van 30% (dividenden en inkomsten uit obligaties), inkomsten uit royalty’s en patenten, derivaten maar ook meerwaarden op aandelen, aandelenfondsen en ook de reële huurinkomsten. Inkomsten die vandaag niet of zeer beperkt belast worden. De optelsom van deze inkomsten wordt ook onderworpen aan progressieve schijven (25%, 30%, 35% en 40%). Hierbij zorgen we ervoor dat in de verdeling van de (grensbedragen van de) schijven, de schijf van 35 en 40% betrekking heeft op de inkomsten uit vermogen van de respectievelijk 10% en 5% rijkste Belgen.
Verschil tussen bruto en netto verkleinen
De Progressieve Dual Income Tax levert volgens onze gedetailleerde en zorgvuldige berekeningen een totale meeropbrengst op van 5,84 miljard euro. Dat geld kan dienen om de belastingdruk op arbeid te verzachten: het verschil tussen bruto en netto verlaagt. Hoe pakken we dit aan? We maken dat elke belastingplichtige kan genieten van een verhoging van de belastingvrije som tot € 12.500 (een verhoging met € 3.230) Hiermee zal elke werknemer en sociaal verzekerde netto meer overhouden. Bovendien creëren we een extra voordeel voor de werkenden in de vorm van een verbreding van de inkomensschijf van 40%. Werknemers in België komen met hun belastbaar inkomen al snel terecht in de schijf van 45%. Door het verbreden van de schijf van 40% krijgen deze werknemers een direct financieel voordeel.
Beide maatregelen zorgen ervoor dat belastingplichtigen netto tot 1.350 euro extra per jaar zouden overhouden, ofwel 112,5 euro extra per maand.
Om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën niet in gevaar te brengen, voorzien we ook voldoende ruime buffers en stapsgewijze invoering van de bestedingsmaatregelen. Op kruissnelheid voorzien we een buffer voor tegenvallende opbrengsten van 300 miljoen euro.
Besluit
Onze benadering maakt de Belgische fiscaliteit rechtvaardiger en verlaagt de lasten op arbeid langs de werknemerszijde. Dit moet leiden tot een noodzakelijke versterking van de koopkracht. In tijden van hoge inflatie hebben veel werknemers en sociaal verzekerden het immers moeilijk om de eindjes aan elkaar te knopen, en de veel te restrictieve loonnormwet maakt elke mogelijkheid voor reële loonsverhoging onmogelijk. Bovendien moet deze significante versterking van de koopkracht ook bijdragen aan een sterkere economische groei, wat dan weer positieve gevolgen heeft voor de tewerkstelling en de financiering van onze welvaartstaat.