Beroep aantekenen voor zorgbudget? Dat is dan 75 euro vindt Wouter Beke
Binnenkort moeten Vlamingen die beroep aantekenen tegen beslissingen in hun zorgbudget daar 75 euro voor neertellen. Dat besliste de Vlaams Regering afgelopen vrijdag op de Ministerraad, tegen verschillende adviezen in. Het zorgbudget is een maandelijkse tegemoetkoming voor mensen die veel zorg nodig hebben. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met ernstige gezondheidsproblemen of een handicap.
Deze mensen moeten dus binnenkort eerst betalen als ze het niet eens zijn met een negatieve indicatiestelling, een administratieve schrapping of terugvordering van hun budget. Over welke budgetten gaat het? Voor zwaar zorgbehoevenden gaat het over 130 euro per maand. Voor mensen met een handicap: 300 euro per maand. Geen gigantische bedragen, wel vaak erg nodige. Mensen betalen er mantelzorg mee, kopen huishoudhulp in via dienstencheques, betalen voor dagopvang.
Waarom besliste de minister plots geld te vragen voor een beroep? “Een noodzakelijke, maar billijke drempel”, klinkt het. Met de financiële drempel wil de minister vermijden dat mensen automatisch beroep aantekenen tegen een negatieve beslissing. Wie terecht beroep aantekent krijgt het geld achteraf – 2 maanden na bijsturing - weer renteloos terug. Wie al recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming krijgt korting en betaalt 38 euro. Leefloners, mensen in schuldbemiddeling en ouderen met een gewaarborgd inkomen behouden het recht op gratis beroep.
Minister Beke doet met de beslissing uitschijnen dat het nu te makkelijk is om beroep aan te tekenen - baat het niet, dan schaadt het niet – maar dat klopt eigenlijk niet. Vaak zijn het niet de mensen zelf die beroep aantekenen, maar professionele organisaties en begeleiders die menen dat er grond is voor zo’n beroep. Dat blijkt ook uit de cijfers: in 2019 werd er 2.306 keer beroep aangetekend, op een totaal van 159.730 aanvragen zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden. Niet bepaald een tsunami.
We stellen bovendien vast dat het beroep ook regelmatig gegrond is. Nog in 2019 werden 458 bezwaren – of 1 op 5 – als gegrond bijgestuurd. Twee jaar eerder, in 2017 was dat zelfs in 1 op de 3 bezwaren. Dat is op zich niet verwonderlijk: het gaat om complexe dossiers waar een paar punten een wereld van (financieel) verschil kunnen uitmaken. De indieners zelf, maar ook de beoordelende administratie kunnen zich dan vergissen.
Los van de cijfers is er ook de kern van de zaak. Het gaat hier om mensen met een hulpvraag. Dat zij in vaak complexe verhalen nu plots afgeschrikt dienen te worden om een tweede opinie aan te tekenen, vinden wij als organisaties onbegrijpelijk. Het is een sociaal beleid, zeker in crisistijden, onwaardig.
Helaas staat de dossiertaks niet alleen. De taks past in een rijtje drempelverhogende maatregelen die met een wijzigingsdecreet in de Vlaamse sociale bescherming worden ingevoerd. Zo voert de Vlaamse Regering nog bijkomende verblijfs- en inburgeringsvoorwaarden in voor toegang tot het zorgbudget en de verminderde zorgpremie. Bovendien is er het eengemaakt zorgbudget voor ouderen met een zorgnood in woonzorgcentra, waardoor vooral zwaar zorgbehoevende ouderen risico lopen er financieel op achteruit te gaan.
De ondertekenaars van deze brief staan trouwens niet alleen in deze kritiek op het decreet. Zowel de sociale partners binnen de SERV als de Vlaamse Raad WVG veroordeelden de dossiertaks en de bijkomende drempels al in hun adviezen. Nu nog een overheid die luistert.
Open brief Vlaams ABVV, ACLVB, ACV, Beweging.net, Decenniumdoelen, Netwerk tegen Armoede, Steunpunt Mens en Samenleving, Welzijnszorg en Zorgkas Socialistische Mutualiteiten