In De Morgen van 10 mei schrijft economiefilosoof Rogier De Langhe een uitgebreid stuk over hoe we ons “kapot werken.” Eén van de stellingen die hij aanhaalt is dat de deeleconomie de oplossing is voor de rat race waar de werknemers zich in bevinden en dus een heilzaam effect heeft op het menselijke welzijn. Deze deeleconomie zou mensen toelaten zich meer te ontplooien en dus minder depressies en burn outs tot gevolg hebben.
De deeleconomie heeft helaas een grote vijand: de vakbonden. De vakbonden zien de deeleconomie niet graag komen want we denken foutief “dat mensen meer zullen werken voor minder geld” en dat “mensen alleen maar geïnteresseerd zijn in geld”. Iets wat Rogier De Langhe duidelijk ontkent.
Daar hebben wij van ACLVB toch enkele bedenkingen bij.
Ten eerst worden ‘de vakbonden’ opnieuw op één uniforme hoop gegooid. We ontkennen uiteraard niet dat de vakbonden over een groot deel een gelijkende opinie hebben rond een heel breed gamma aan thema’s zoals de werkloosheidsuitkeringen en sociale zekerheid, maar verschillende malen is ook aangetoond dat de opinies ook kunnen verschillen.
Ook de deeleconomie wordt door Rogier als een uniforme blok beschouwd, daar waar hij zelf ook weet dat er verschillende vormen zijn van deeleconomie. Om er maar één te geven: er zijn platformen die als doel hebben mensen samen te brengen zonder financieel motief (Peerby) en er zijn platformen die opereren vanuit een duidelijk winstmodel (Uber en Airbnb zijn de beste voorbeelden).
Als Liberale Vakbond hebben wij ons dan ook duidelijk nooit tegen de deeleconomie as such gekeerd. Wel integendeel, wij zijn heel hard betrokken rond maatschappelijke thema’s als duurzaamheid, mobiliteit, milieuvriendelijkheid. Dit zijn allemaal domeinen waar de deeleconomie een nuttige bijdrage kan leveren.
Wel hebben wij altijd gesteld dat er sprake moet zijn van een level playing field wanneer iemand een deelondernemer wenst te worden met een financieel doel. Het kan voor ons niet dat nieuwe fenomenen en structuren er de kantjes aflopen en vanuit één of ander grijs circuit oneerlijke concurrentie plegen tegenover gevestigde sectoren. Sectoren dus die wél gereguleerd zijn en wél belastingen en socialezekerheidsbijdragen moeten betalen.
En daar komen we uiteraard op het grote issue. Het niet betalen van belastingen of socialezekerheidsbijdragen ondergraaft diezelfde sociale zekerheid en de publieke voorzieningen. Bovendien lijkt de visie van Rogier op een zelfstandigenstatuut waarbij we flexibel omgaan met wat de bedrijfsactiviteit is die we iedere dag uitvoeren. Los van het feit of dit een realistisch economisch model is om op grote schaal toe te passen heerst bij veel vakbonden de grote angst dat er een significante groep zal zijn die afhankelijk zal worden van één bepaalde werkgever. Deze groep zal echter minder rechten hebben dan vandaag aangezien zij de facto in onderaanneming zullen opereren. Dit zijn bezorgdheden die we graag op een realistische manier aangepakt willen zien vooraleer wij ons achter een dergelijk project scharen.
Niet iedereen mag dan enkel door geld gedreven worden, maar we willen wel dat we een wettelijk kader hebben om mensen te beschermen tegen afhankelijkheid en uitbuiting door een machtige werkgever, dat onze pensioenen betaald worden, dat onze verplegers en agenten hun loon krijgen, dat onze kinderen naar school kunnen. Helaas hebben we daar wel geld voor nodig.