Sophie Vandemeulebroucke — BASF Antwerpen
Bij chemiegigant BASF fungeren de ACLVB-afgevaardigden als geleiders die zorgen voor een vlotte verbinding tussen werkgever en werknemers. “We zijn geen naar-de-mond-praters”, benadrukt Sophie Vandemeulebroucke.
Laborante Sophie Vandemeulebroucke is ACLVB-afgevaardigde bij BASF Antwerpen. Van bij de aanvang van het coronatijdperk bleef de productie er onverminderd gehandhaafd: deze chemiegigant vervaardigt onder meer tensiden, een basismiddel voor zeepproducten, naast componenten voor pampers en voor eetwarenverpakkingen. Genoeg om van meet af aan tot een essentiële sector te behoren. “Alle werk dat toen van thuis uit kon gebeuren, is ook van thuis uitgevoerd”, vertelt Sophie. “In de productieafdeling gold een verplichte minimumbezetting, uiteraard met strikte veiligheidsvoorwaarden. Wie verplicht verlof moest nemen, met behoud van loon, diende een online opleiding te volgen. Ook in augustus, toen in de provincie Antwerpen aparte maatregelen van kracht waren, heeft ons bedrijf zich meteen aangepast. Er was een maximale thuiswerkregeling. Op het hele terrein geldt sindsdien een strikte mondmaskerplicht.”
“In september begonnen hier enkele afstellingen, met veel medewerkers van contractorfirma’s op de site. We doen nu een pilootproject op een bedrijf met draagbare tracing-toestelletjes. Alle medewerkers van een bepaald ‘blokveld’ dragen dat gedurende de afstelperiode op het werk. Het registreert anoniem de contacten met andere toestelletjes, en geeft een signaal indien de anderhalve meter afstand niet gehandhaafd werd. Aan de hand van de anonieme data kan men beslissen de werken meer gespreid uit te voeren, de uitvoeringstermijn te verlengen, …. Wanneer iemand positief test, kan de medische dienst gegevens opvragen, de contacten onderzoeken en beslissen wie zal getest worden. Enkel zij kunnen de factor anoniem omzetten in concrete, vereiste gegevens.”
Snel geschakeld
Sophie is ‘vrijgestelde’ voor de technische bedrijfseenheid die bestaat uit BASF, EuroChem, Ineos Styrolution en Ineos Inovyn. Ze verdedigt haar collega’s vanuit de Ondernemingsraad, het CPBW, de Syndicale Delegatie, en is bovendien woordvoerster namens de ACLVB-bediendenwerking in het bedrijf.
“Ook met de overlegorganen hebben we bij de aanvang van de coronaperiode snel geschakeld: we vergaderden volledig online. Zelfs de EFI-besprekingen voor de vier bedrijfsentiteiten verliepen elektronisch; nochtans werken we alle vier met een ander systeem. Op het vlak van informatica zijn we prompt slimmer geworden!”
“Onze nieuwe CEO vond het belangrijk dat we twee maal per week overleg hielden onder de vrijgestelden. We hadden het over de maatregelen die moesten genomen worden, bewaakten de tewerkstellingscontingenten, …. Na iedere Nationale Veiligheidsraad herbekeken we alles en werden — indien van toepassing — zaken bijgesteld. Als grootste bedrijf van de vier nam BASF hierin het voortouw.”
Mastodont
Bij een mastodont als BASF, met op de hele technische bedrijfseenheid samen zo’n 4250 werknemers, belanden dag in dag uit zoveel issues op het bord van de vakbondsafgevaardigden, dat de aanduiding van vrijgestelden een must is. Sophie is vrijgestelde sinds 2012. “Ons werk als afgevaardigde is heel gevarieerd.” Noodzakelijk ook, zo blijkt. Sophie moet niet lang zoeken naar voorbeelden. “Een werknemer had minder vakantiedagen gekregen dan het aantal waarop hij recht had. De ploegwissel was namelijk niet ingegeven in het informaticasysteem, daardoor was automatisch een misrekening gebeurd. Goed dat we het hadden gecontroleerd.”
“Een andere keer diende een interim-medewerker een werkpostfiche te ontvangen via zijn uitzendkantoor. Bleek dat de fiche dateerde van 2012 en niet was aangepast aan de huidige arbeidsvoorwaarden. Dat hebben we aangekaart bij onze werkgever. We nemen geen genoegen met “we zullen het wel aanpassen”. We eisen dat die aanpassing meteen gebeurt. Een werknemer kan bijvoorbeeld over 5 jaar immers gezondheidsklachten hebben door het verkeerd gebruik van een chemisch product nu. Maar dan is het te laat. Over dergelijke zaken waken we met de ACLVB.”
Focussen op oplossingen
“Ik ben er trots op dat we nu, dankzij de onderhandelingen voor de cao 2020-2021, een cafetariaplan hebben kunnen verwezenlijken voor alle arbeiders en bedienden op de site.
Typisch voor de ACLVB is dat we pragmatisch te werk gaan. We houden niet halsstarrig vast aan bepaalde algemeenheden, maar kijken verder. Als bijvoorbeeld duidelijk is dat de medewerker meer verdiende dan het begrensd jaarloon voor de pensioenopbouw dat loopbaanjaar, wat hem/haar dus niets extra opbrengt voor het pensioen, dan vinden we dat die centen beter naar opties in het cafetariaplan kunnen gaan. We proberen de zaken vanuit een andere hoek te bekijken en ervoor te zorgen dat én de werknemers én de onderneming erop vooruitgaan.
Bij de Liberale Vakbond geloven we echt in een dialoog, polariseren heeft geen zin. We gaan niet voor het geringste probleem pamfletjes uitdelen op de werkvloer, liever focussen we op oplossingen.
Wat niet wil zeggen dat we naar-de-mond-praters zijn. Dat levert namelijk niets op. Als iets niet goed is, hoor je het ook van ons!”
Meebouwen
“Je moet nu en dan een knop kunnen omdraaien ’s avonds”, vertelt Sophie over het vakbondswerk, dat ook emotioneel best heftig kan zijn: een ontslag begeleiden, een werknemer horen van wie looncategorieën werden afgenomen, een verzekeringskwestie uitklaren, …. Maar ik doe het met overtuiging. Een dankjewel van de collega’s, een knipoog als blijk van waardering, iemand die opgetogen naar me wijst en zegt “zij heeft het gefikst” … het geeft me de energie om door te zetten.”
“Ik pak het graag grondig aan, wil meebouwen aan een goed sociaal klimaat bij BASF. Veel vernemen we door informeel te polsen op de werkvloer. Een week voordat het management, de bedrijfsarts en de preventieverantwoordelijken samen met de vakbondsafgevaardigden, hun jaarlijks verplicht bezoek aan een productie-installatie doen - er zijn in totaal 54 productie-installaties op de BASF-site! - ga ik of een van mijn collega’s altijd even luisteren bij de betrokken productiemedewerkers. Op die manier verneem je écht waar de pijnpunten zitten die hun belemmeren in hun job en hun arbeidstevredenheid omlaag halen. En kunnen we met kennis van zaken onze rol als werknemersvertegenwoordiger opnemen.”
Een vinger aan de pols houdt Sophie ook via de Europese Ondernemingsraad van BASF. “Ik leerde er de regelgevingen van onder meer Spanje, Italië en Frankrijk kennen. Waar wij in Antwerpen werken met 4 shiften, hanteren ze in de vestigingen zoals in Frankrijk bijvoorbeeld een systeem met 6 ploegen. De Europese Ondernemingsraad vormt een soort adviesorgaan; je verneemt er boeiende achtergrondinformatie, interessant om te delen met de werknemers hier en ook bij BASF CropDesign in Gent, BASF Coatings Services in Bornem, BASF Construction Chemicals in Ham en het verkoopbureau in Waterloo.”
Verantwoordelijk
“Binnenkort gaat een hele populatie collega’s met pensioen”, weet Sophie. “Tegelijk zien jonge arbeiders het volcontinu-systeem waarin ons bedrijf werkt, niet altijd meer zitten. Het vergt een bepaalde manier van leven, een discipline. Waarom zoveel opofferingen?, vragen veel jongeren zich af, nu de pensioenleeftijd opgetrokken werd en de voorwaarden om vervroegd uit te treden of een vorm van tijdskrediet te nemen steeds strenger worden. Dan voel je je verantwoordelijk als werknemersafgevaardigde. Kunnen we anders gaan werken? Moet de lat verlaagd worden? Moeten we een systeem van zelfroosteren invoeren? Overstappen naar een 6-ploegensysteem?
Momenteel proberen we reeds enkele jaren in het bedrijf een nieuw shiftsysteem uit, waarbij de shiftwissels elkaar vlugger opvolgen en een werknemer in een tijdspanne van 7 dagen 3 keer schakelt, dus naar vroege, naar late en naar nachtshift. Blijkt 75% van de werknemers van een blokveldje gewonnen voor het nieuwe systeem, dan wordt het aangehouden. Momenteel is het bedrijf een mozaïek van blokveldjes, sommige zijn al overgestapt naar het nieuwe shiftsysteem, andere niet.”
Op naar de sociale verkiezingen
Intussen zijn alle voorbereidingen aan de gang in de aanloop naar de sociale verkiezingen. Sophie: “Aanvankelijk waren de verkiezingen bij ons elektronisch voorzien. De collega’s zouden zich met hun identiteitskaart aanbieden in de voorziene tent bij de ingang, en hun stem kunnen uitbrengen. Werknemers afwezig door ziekte of door gepland verlof konden op voorhand een papieren stemformulier aanvragen.”
Toen kwam corona, het uitstel van de verkiezingen werd een feit. “Inmiddels staat vast dat we in november zullen stemmen. We hebben na overleg besloten om volledig naar papierstemmen over te gaan. Elke medewerker verkrijgt via een afdelingssecretariaat zijn stemformulier, dat hij vervolgens kan deponeren in de stembus. Afwezigen en anderen die het formulier niet ophaalden, krijgen het thuis toegestuurd.”
En de kiescampagne? “Omdat het niet meteen het moment is om in een controlekamer te gaan staan met veel mensen, zullen we onze kiescampagne ook digitaliseren. Via sociale media, mail en filmpjes willen we met de ACLVB-ploeg onze normen en waarden kenbaar maken. Duimen maar!”