De procedure sociale verkiezingen 2020 wordt hernomen in september

De sociale verkiezingen waren voorzien voor de periode van 11 mei tot en met 24 mei, maar door de coronacrisis werden ze opgeschort vanaf dag X + 36. Inmiddels werden door de wetgever de modaliteiten van de herneming van de verkiezingsprocedure uitgewerkt en is voorzien in de mogelijkheid om alsnog een akkoord te sluiten om elektronisch te stemmen.
 

De nieuwe verkiezingsdatum

De periode 16 november tot en met 29 november wordt als nieuwe periode voor de organisatie van de sociale verkiezingen vastgesteld.

De nieuwe verkiezingsdatum wordt bepaald in functie van de oorspronkelijk vastgelegde verkiezingsdatum.
Vb.: zo de oorspronkelijke verkiezingsdatum viel op maandag 11 mei 2020, zal de uitgestelde verkiezingsdatum op maandag 16 november vallen.

Van voormeld automatisme kan echter worden afgeweken. De ondernemingsraad of het comité, of bij ontstentenis ervan de werkgever, kan een andere verkiezingsdatum binnen de nieuwe periode kiezen.
 

De uurregeling

De uurregeling van de sociale verkiezingen zoals meegedeeld in het bericht X blijft van toepassing.
De ondernemingsraad of het comité, of bij ontstentenis ervan de werkgever, kan evenwel de uurregeling wijzigen. Deze wijziging mag er wel niet toe leiden dat het oorspronkelijk aantal voorziene uren voor de stemming wordt verminderd. De uurregeling kan dus enkel verruimd of verplaatst worden.
 

De nieuwe verkiezingskalender

Door de ondernemingsraad of het comité, of bij ontstentenis van een orgaan de werkgever, worden op basis van de nieuwe verkiezingsdatum de nieuwe data die uit de verkiezingsprocedure voortvloeien vanaf de datum van de herneming van de procedure (X + 36) vastgesteld.
Aangezien de nieuwe periode voor de organisatie van de sociale verkiezingen valt van 16 tot en met 29 november, situeert de datum van herneming van de verkiezingsprocedure (de nieuwe dag X + 36) zich in de periode van 23 september tot en met 6 oktober 2020.
 

Bericht tot rechtzetting van het bericht X na einde opschorting (nieuwe X + 29)

Ten laatste 7 dagen voor de datum waarop de procedure wordt hernomen (uiterlijk op de nieuwe dag X + 29, periode van 16 september tot en met 29 september) stelt de ondernemingsraad of het comité, of bij ontstentenis van een orgaan de werkgever, de werknemers in kennis van de uitgestelde verkiezingsdatum, de eventueel gewijzigde uurregeling en van de nieuwe data die uit de verkiezingsprocedure voortvloeien.

Deze kennisgeving gebeurt via aanplakking, op dezelfde plaatsen als de aanplakking van het bericht X, van een nieuw modelformulier. De aanplakking kan worden vervangen door het ter beschikking stellen van een elektronisch document, voor zover alle werknemers hiertoe toegang hebben tijdens hun normale werkuren.

Tezelfdertijd worden deze inlichtingen meegedeeld aan de representatieve organisaties van werknemers en kaderleden, hetzij op elektronische wijze via de webapplicatie van de FOD WASO hetzij via verzending per post aan de zetel van deze organisaties.

Bij afwezigheid van een ondernemingsraad of comité, moet een afschrift van dit document overgemaakt worden aan de vakbondsafvaardiging.
 

Elektronisch stemmen

In principe konden enkel bedrijven met een ondernemingsraad, comité of vakbondsafvaardiging beslissen om een elektronische stemming te organiseren. Deze beslissing moest worden vermeld in het bericht dat op dag X werd aangeplakt (periode van 11 februari tot en met 24 februari). Vanuit veiligheids- en gezondheidsoogpunt heeft de wetgever een extra mogelijkheid voorzien voor de organisatie van de sociale verkiezingen. Zo wordt de mogelijkheid geboden om alsnog een akkoord te sluiten om elektronisch te stemmen.
 

Tijdstip

De beslissing om over te gaan tot elektronisch stemmen, al dan niet vanaf de gebruikelijke werkpost, kan worden genomen na de herneming van de procedure sociale verkiezingen (nieuwe X + 36: periode 23 september tot en met 6 oktober 2020) tot en met 34 dagen voor de uitgestelde verkiezingsdatum (nieuwe X + 56: periode 13 oktober tot en met 26 oktober).
 

Wie

De beslissing om over te gaan tot elektronisch stemmen wordt genomen op basis van een akkoord tussen de werkgever en alle vertegenwoordigers van de representatieve organisaties van werknemers en kaderleden die kandidaten hebben voorgedragen voor de betrokken categorie werknemers.
 

Kennisgeving

Deze beslissing moet onmiddellijk via aanplakking, op dezelfde plaatsen als de aanplakking van het bericht X, ter kennis gebracht worden van de werknemers.
De aanplakking kan worden vervangen door het ter beschikking stellen van een elektronisch document, voor zover alle werknemers hiertoe toegang hebben tijdens hun normale werkuren.
Tezelfdertijd worden deze inlichtingen meegedeeld aan de representatieve organisaties van werknemers en kaderleden, hetzij op elektronische wijze via de webapplicatie van de FOD WASO, hetzij via verzending per post aan de zetel van deze organisaties.
 

Aanplakking van de kandidatenlijsten

Uiterlijk op dag X + 40, hetzij van 27 september tot en met 10 oktober, moet de werkgever overgaan tot aanplakking van de kandidatenlijsten. De aanplakking kan worden vervangen door een elektronisch document, voor zover alle werknemers hiertoe toegang hebben tijdens hun normale werkuren.
De kandidatenlijsten moeten worden aangeplakt in de volgorde volgens het bij loting toegekend nummer, zijnde 1 voor de ACLVB.
De kandidatenlijsten moeten worden geafficheerd zoals ze bij hem zijn ingediend, zelfs al zijn zij onregelmatig (Arbrb. Antwerpen 10.04.2012, Arbrb. Bergen 27.04.2012).
De werkgever mag evenmin correcties doorvoeren en bijvoorbeeld bijnamen die op de door de vakorganisatie ingediende lijst voorkomen, zoals “Miko, Chicken, Boule en Tarzan”, weglaten. De werkgever die dat toch doet, kan bevolen worden zijn aanplakking te wijzigen (Arbrb. Luik 27.04.2012).
Een laattijdig ingediende lijst moet niet worden aangeplakt (Arbrb. Charleroi 23.04.2012).
 

Klachten tegen de kandidatenlijsten

Een kandidatuur kan enkel betwist worden op de door de verkiezingswet bepaalde procedure.
Deze regels zijn van toepassing op alle betwistingen m.b.t. de kandidatuur (Cass. 06.02.2017).
Binnen de 7 dagen na de aanplakking van de kandidatenlijsten (uiterlijk op dag X + 47: de periode van 4 oktober t.e.m. 17 oktober), kunnen de vaste werknemers en de uitzendkrachten die op de kiezerslijsten voorkomen, evenals de betrokken representatieve organisaties van werknemers en de betrokken representatieve organisaties van kaderleden, bij de werkgever elke klacht indienen die zij in verband met de voordracht van de kandidaten nuttig achten.

Een vakorganisatie kan een klacht indienen tegen haar eigen ingediende lijst, waardoor er dus nog wijzigingen kunnen worden aangebracht aan de kandidatenlijst (Arbrb. Brussel 27.04.2004).

De klacht kan mondeling ingediend worden, doch in het kader van de bewijslast is dit ten zeerste af te raden. Niet enkel de identiteit van de indiener, maar ook het bestaan en de inhoud van de klacht, moeten immers kunnen worden aangetoond.
De werkgever moet de klacht op dag X + 48 aan de desbetreffende organisatie overmaken.
 

Intrekking kandidatuur

Werknemers die hun kandidatuur wensen in te trekken of die tezelfdertijd op meer dan één lijst staan en een of meerdere kandidaturen wensen in te trekken, dienen de werkgever hiervan uiterlijk op dag X + 47 in kennis te stellen. De werknemer moet de werkgever expliciet vragen om zijn naam van de kandidatenlijst te schrappen.

Na dag X + 47 kan een kandidatuur niet meer worden ingetrokken, zelfs niet indien dit gebeurt in onderling akkoord. Een intrekking na dag X + 47 is ongeldig (Arbrb. Luik 23.04.2012).

Een laattijdig ingetrokken kandidatuur kan niet meer worden vervangen (Arbrb. Antwerpen, afd. Mechelen 28.06.2016).
Zo een werknemer kandidaat is op de lijst van de ene vakbond, maar te laat aan de werkgever zijn kandidatuur op de lijst van een andere vakbond heeft laten schrappen, dan zijn beide kandidaturen nietig (Arbrb. Brussel 20.02.2004).

Ook de intrekking van de kandidatuur moet de werkgever op dag X + 48 voorleggen aan de organisatie die de kandidatuur heeft voorgedragen. De voorlegging vindt plaats per post of elektronisch via de webapplicatie van de FOD WASO.
 

Wijziging van de kandidatenlijst en aanplakking van de al dan niet gewijzigde kandidatenlijsten

In geval van klacht beschikken de organisaties of de groepen van kaderleden over een termijn van 6 dagen om de lijst met kandidaten te wijzigen wanneer zij dit nodig achten (uiterlijk dag X + 54: 11 oktober t.e.m. 24 oktober). De datum van deze wijziging wordt bepaald door de datum van de verzending per post of de datum die op de webapplicatie wordt toegekend.
De wijziging moet worden opgetekend in het modelformulier dat bij de wet is bijgevoegd.
Ten laatste op dag X + 56 moet de werkgever de al dan niet gewijzigde kandidatenlijsten aanplakken. De aanplakking kan vervangen worden door het ter beschikking stellen van een elektronisch document.
 

De Arbeidsrechtbank als laatste toevlucht

Zo de interne klachtenprocedure niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd, kan beroep worden aangetekend tegen de kandidatenlijsten bij de arbeidsrechtbank. Beroep kan worden aangetekend door de betrokken werknemers, de betrokken representatieve werknemersorganisaties, de betrokken representatieve organisaties van kaderleden en de werkgever en moet plaatsvinden binnen de 5 dagen na de aanplakking van de al dan niet gewijzigde kandidatenlijsten (uiterlijk op dag X + 61: periode van 18 oktober t.e.m. 31 oktober).
De betrokken werknemers, de betrokken representatieve werknemersorganisaties en de betrokken representatieve organisaties van kaderleden kunnen enkel beroep instellen bij de arbeidsrechtbank zo er reeds een klacht werd ingediend via de interne klachtenprocedure. Indien er geen voorafgaande klacht werd ingediend, is een beroep bij de arbeidsrechtbank onontvankelijk (Arbrb. Bergen 22.05.2000).

Daar waar de betrokken werknemers en de betrokken vakorganisaties enkel beroep kunnen instellen bij de arbeidsrechtbank zo de voorafgaandelijke klachtenprocedure werd gevolgd, kan een werkgever zich ook tot de arbeidsrechtbank richten zo er geen interne klacht werd ingediend.

Indien er geen interne klacht werd geformuleerd tegen de kandidatenlijst, moet de werkgever evenwel uiterlijk op dag X + 52 beroep aantekenen bij de arbeidsrechtbank (art. 39 § 2 verkiezingswet; Arbrb. Gent 22.04.2016).